126 Het toestel bestaat uit een cirkelvormig; houten bord, in het midden waarvan een ijzeren spil is ingeslagen. Men kan hiervoor een draadnagel gebruiken, die dan eerst een weinig moet worden rondgevijld, terwijl men hem in een stompe punt moet laten eindigen. Om deze spil is een messingen of houten bus draaibaar, aan den onderkant waar van twee vleugels zijn bevestigd, van zoodanige lengte, dat hunne uiteinden gelijk komen met den rand van het bord. Het bord moet behoorlijk vlak zijn, terwijl de afstand tusschen het bord en de vleugels 3 5 mM. moet bedragen. Een der zijkanten van de vleugels moet met zijn verlengde door het midden van de spil gaan het is daarom wenschelijk, dat men het samenstel van vleugels en bus de gedaante geeft, voorgesteld in fig. 1. Op een der vleugels is eene verdeeling aangebracht, loopende van 2 L S50 vóór tot 2 L S50 achter het doel; het midden hiervan is aangegeven door een pijl. Men kan deze verdeeling zoo nauw keurig maken als men goedvindt; het is echter voldoende als men de geheele verdeeling 8 cM. lang maakt, in welk geval 1/20 S50 voorgesteld wordt door een verdeeling van 1 mM. Dit is voor de nauwkeurigheid alleszins voldoende. Laat men de verdeeling begin nen op 5 cM. van het midden der spil, dan behoeft de middellijn van het bord slechts 26 cM. te zijn, zoodat het toestelletje niet hinderlijk groot wordt. De tweede vleugel dient alleen om het samenstel in evenwicht te houden en de wrijving op de spil te verminderen. Het toestel berust op de onderstelling, dat iedere stand, waarin de vleugels na in ronddraaiende beweging te zijn gebracht stil houden, a priori even waarschijnlijk is. Volkomen juist is deze onderstelling alleeD, als de spil zuiver verticaal staat, en de uitboring in de bus, zoomede de spil volkomen rond zijn. Daar dit zelfs bij de zorgvul digste afwerking nooit volmaakt het geval zal zijn, is het duidelijk, dat bedoelde onderstelling niet overeenkomstig de waarheid wezen kan; altijd zullen er sommige standen zijn, waarin de vleugels bij voorkeur stil houden. Dit bezwaar kan men echter op zeer een voudige wijze geheel ontwjjken, en wel door de vleugels eerst in eene snel ronddraaiende beweging te brengen, en daarna, met afge - wend oog, de bus aan te vatten en stil te houden. Zjo deze althans

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1896 | | pagina 147