187
bewijst, dat het lot der aan zijn zorg toevertrouwden hem na aan
het hart ligt, zulk een officier kan er zeker van zijn dat iedere Am-
boinees hem blindelings volgt, want meer dan welke Inlandsche
landaard in ons leger ook, merkt de Amboinees dat op, en spreekt
dit tot zijn gevoel.
Zooals reeds vroeger is gezegd, belijdt de Amboinees den Christe-
lijken godsdienst, en 'tis voor den officier bepaald noodig, daarmede
rekening te houden, want hij is daarop zeer trotsch.
Met angstvallige nauwgezetheid volgt hij de voorschriften daarvan
op, en hoewel het ons, meer ontwikkelden, dikwijls een glimlach
afdwingt wanneer wij zien, hoe zijn oorspronkelijke heidensche be
grippen dooreengehaspeld worden met de Bijbelsche leer, hoe zijn
kennis daarvan vaak niet verder reikt dan eenige en dan nog veelal
verbasterde en onbegrepen ceremoniën, toch doet men verstandig
hem in zijn kinderlijke voorstellingen te laten, niet in 't minst uit
een militair oogpunt.
Het is toch een waarheid, en de geschiedenis is daar om het te
bewijzen, dat uit de meest godsdienstige volken de beste troepen
geboren werden en dit is duidelijk. De godsdienst leert berusting
ook onder de zwaarste slagen en doet, door het gelooven aan een
hoogere macht, ook gevoelens van hoogere orde, het strijden voor
een hooger beginsel, dan wat het koude materialisme leert, ontstaan.
En nu moge door hooger eer en plichtgevoel en fijnere moreele
beschaving voor den meer ontwikkelden officier nu juist Diet die
prikkel noodig zijn, voor den minder ontwikkelden en eenvoudigen
mensch doet men goed, hem te laten leven in zijn geloof en vooral
een godsdienst die ook de onze is, aan te wakkeren, in ieder
geval te toonen, dat men dien apprécieert.
Vooral de Ambonees is daarvoor uiterst gevoelig en menigmaal is
die neiging ons te velde zeer te stade gekomen.
Het ligt m.i. buiten het bestek van dit verslag, om de bruikbaar
heid te velde van dit element met voorbeelden uit de krijgsgeschie
denis te staven, doch het is duidelijk, dat een soldatensoort, die
getoond heeft de bovengeschetste physieke en moreele eigenschappen
te bezitten, die daaraan paart een grooten lust en ijver voor het
soldatenbedrijf, die voorts met een sober maal, bij slechte verpleging
