denis van het stelsel van verdediging op Java tegen een buitenland-
schen vijand. Dat het leger in Indië los is gemaakt van het Minis
terie vau Oorlog en sedert 1830 geheel aan het Ministerie van
Koloniën ressorteert, is voorbereid door den Commissaris-Generaal
van Nederlandsch-Indië du Bus de Gisignies.
De generaal Weitzel heeft het niet noodig geacht, te onderzoeken
of de meeste bezuinigingen, die deze Opperlandvoogd bij de land
macht in Oost-Indië invoerde, al dan niet plaats hebben gehad onder
nadere goedkeuring des Konings, zonder voorafgaande gedachienwis-
seling met den Minister van Oorlog. De vraag is gewettigd, of de
staatsrechtelijke verhouding van de landmacht in Oost-Indië tot het
Ministerie van Oorlog niet reeds verbroken werd onder het bestuur
over Nederlandsch-Indië van den Commissaris-Generaal burggraaf du
Bus de Gisignies. Immers, hoe zou het anders mogelijk zijn, dat bij
de reorganisatie, die het leger in Nederland in 1829 onderging, aldaar
eene 18e afdeeling infanterie werd opgericht, terwijl reeds in Oost-
Indië, zooals hierboven aangeteekend is, eene 18e afdeeling bestond en
tot December 1830 bestaan bleef. Eerst in 1830 trad de generaal
van den Bosch als Gouverneur-Generaal op. Hij had het „Raj port"
van 11 Augustus 1814 geteekend. (1)
Hoe het ook zij, de scheiding tusschen de landmacht in Nederland
en die in Oost-Indië was in 1830 een voldongen feit. Heeft niemand
tot dusver aangetoond, wat daartoe aanleiding heeft gegeven en hoe
zij tot stand is gekomen, wat uit een staatsrechtelijk oogpunt belang
rijker is, geene Wet of geen Koninklijk besluit heeft ooit die scheiding
uitgesproken. Zoo ja, de generaal Weitzel, die van 1873 tot 1875
voor het eerst Minister van Oorlog was, zou het bewijs daarvan ge
leverd hebben toen hij in 1880 bovengenoemde brochure uitgaf.
De 2e alinea van art. 34 van het Regeeringsreglement voor Neder
landsch-Indië van 1827, ingevoerd door du Bus de Gisignies, luidde:
„Alle militaire benoemingen geschieden door den Gouverneur-Generaal,
onder nadere goedkeuring des Konings, behoudens zoodanige uitzonde-
(1) De andere onderteekenaars -warenLuitenant-Generaal Janssens (oud-Gouver-
neor-Generaal van de Kaapkolonie en van Indië; en de kolonels van Diermen en
de Koek.
