282
Vooral zal dit het geval zjjn, wanneer zooals i. c. de bepalingen
geen scherpe grenzen aan het onderzoek stellen, soms zelfs spreken
van „een algemeen begrip" en „eenig algemeen begrip", en tengevolge
daarvan zullen zich de volgende nadeelen kunnen voordoen.
I0 De eene commissie kan het den examinandus veel gemakkelijker
maken dan de andere, zonder in strijd te handelen met de bepalingen.
2e Iemand die minder goed onderlegd is, kan slagen, terwijl hij
door eene andere gelijktijdig opgetreden commissie afgewezen zou zijn
door deze kan iemand worden afgewezen, die beter op de hoogte is
dan eerstbedoeld candidaat.
Valt dit nadeel in zijn geheel in één garnizoen voor, dan kan het
bovendien aanleiding geven tot hoogst ongewenschte beschouwingen.
30 Zelfs wanneer alle adspiranten slagen, kunnen toch minder'
goed beslagenen boven meer ontwikkelden op de ranglijst komen, en
is dan het aantal beschikbare plaatsen kleiner dan het aantal candi-
daten, dan worden een of meer van laatstgenoemde categorie niet
geplaatst.
Het houden van examen legt reeds stilzwijgend de verplichting op, om
door eene zoo nauwkeurig mogelijke vergelijking van de bekwaamheid
der adspiranten tot een resultaat te geraken, dat in het belang van de
zaak is en hén recht doet wedervaren.
Maar er is nog eeoe andere omstandigheid, waarom men zich moei
lijk, in welk gering opzicht ook, van die verplichting ontslagen kan
rekenen, en dat is de prijs, die op het voldoend afgelegd examen staat.
Deze prijs is voor de candidaten niet minder dan het met een
geweldigen sproDg bereiken van de bovenste sport van hun militai
ren ladder.
Mag men hen met zulk eene gunstige verandering van levenstoestand
voor oogen, aan onregelmatigheden als de vorenbedoelde, blootstellen?
Naar onze opvatting niet.
De omstandigheid dat afgewezen candidaten éf bij voorkomende vaca
tures geplaatst worden óf aan een volgend examen kunnen deelnemen,
vernietigt de door ons geopperde bezwaren niet; bovendien kan de
ouderdom een beletsel tegen het herexamen zijn.
De bestaande toestand is op eenvoudige wijze te verbeteren.
