291
Bij het artikel „Rekenen", dat de adspirant moest gaan tot en met
het verkleinen der gewone breuken, de tientallige breuken, de toepas
sing en verklaring der evenredigheden en reeksen, zoomede het tientallig
stelsel van maten en gewichten, van de Algebra de leer der exponenten
en logarithmeD, de heffing tot machten, het trekken van den vierkants
wortel en de bepaalde vergelijkingen van den eersten graad en van de
Meetkunde, de grondbeginselen derzelve, tot en met de gelijkvormigheid
der figuren.
Het was daarbij verbodeD, den examinandus door strikvragen van
het spoor te leiden of op hem te imposeren, dat hij in de ontwikkeling
van zijn antwoorden zoo luidt het voorschrift belemmerd wordt.
Bij de artillerie gingen de eischen veel verder, voor wat de wiskundige
vakken betrof; de vierkantsvergelijkingen onder anderen, zoo ook de
vergelijkingen en hoofdeigenschappen der kegelsneden, en eeu en ander
van de beschrijvende meetkunst en de mechanica mochten den adspirant
niet onbekend zijn, terwijl eindelijk vreemd genoeg! alleen voor de
genie en sappeurs, de examinandus proeven had af te leggen, in hoe
ver hij de Fransche en Hoogduitsche taal wat lezen en verstaan kon.
In algemeenen zin zou kunnen worden gezegd, dat de toenmalige
zware! eischen op wiskundig gebied, om officier van de artillerie of van
de genie te kunnen worden, eenigszins nabij kwamen aan die, welke
men thans evenwel oneindig grondiger en uitgebreider) van een 15 a 16
jarigen jongen in de 3e klasse der Hoogere Burgerschool eischt,
en dat men met die wiskundige kennis van vóór eene halve eeuw,
op geen stukken na zou kunnen voldoen aan hetgeen men thans kennen
moet, om op de cadettenschool te Alkmaar te komen.
Waren alzoo de eischen, die men in intellektueelen zin aan den
Indischen officier stelde, niet bijster hoog, de officierstractementen
hielden, naar het scheen, daarmede nauw verband.
In 1834 kwam voor de hoofdofficieren en kapiteins en in 1844
voor de luitenants daarin eene beduidende verandering ten goede.
Terwijl de Commissaris* Generaal over Nederlandsch-Indië, met
's Konings autorisatie overwegende de goede dienstendoor het
Indisch leger gedurende een aantal jaren den lande betvezen in
eerstgemeld jaar de tractementen der hoofdofficieren met 1200. die
