309
niteit, behoort een slecht toegepaste fijngevoeligheid al niet tot het
wezen van onzen stand, zoo moet de ondergeschikte toch niet altijd
in zijn meerdere den machthebber ziende officier moet ook als
mensch tegenover en naast den mensch staan
Wel is waar is het accommodatie vermogen van den mensch zóó
groot, dat hij zich ten slotte ook aan tirannie gewent, maar men
vrage niet ten koste waarvan.
Ernst en gestrengheid moeten zich aan zachtheid en menschlievend-
heid parende vriendelijkheid van hem die beveelt moet met ernst,
zijn ernst met vriendelijkheid gepaard gaan.
Dat geeft den goeden klank. Niet de vrees voor straf, maar
humaniteit is de weg van hem die beveelt tot het hart van hem
die gehoorzaamt. De onmenschelijk behandelde soldaat heeft slechts
instinct, hij vegeteert, is slechts als marionet bruikbaar en hij geeft
zich buiten toezicht zijnde dadelijk weder aan zijn ondeugden over.
In den meest onbeschaafden ondergeschikte, moet de officier de
mensch en waarde achten, wil hij diens vertrouwen winnen.
Humane behandeling; zorg voor het welzijn van den soldaat;
inwilliging, ondersteuning en voorspraak bij alle billijke verzoeken;
deelneming in zijn aangelegenheden; tegemoetkoming met raad en
daaddat zijn de middelen waardoor de officier in den soldaat
de aanhankelijkheid kweekt, zoo noodig in ernstige tjjden (overste
Wensel-Porth). En deze aanhankelijkheid is van bijzonder gewicht in
een leger, waar zoo uiteenloopende elementen vertegenwoordigd zijn,
als in het Ned. Indische.
In den oorlog geven behalve de getalsterkte, geestelijke en zedelijke
hoedanigheden den doorslag en een zorgvuldige opvoeding in die
richting in het vredes garnizoen gegeven, draagt te velde rijke vruchten.
Skobeleff legde bij iedere gelegenheid, een groote omzichtigheid en
voorzorg aan den dag voor het dagelijksche leven, het doen en laten
van den soldaat.
Het was zijne overtuiging, dat de liefde voor den soldaat, en de
zedelijke invloed van den aanvoerder hoofdzaken zijn
De officier, zoo was zijn stelregel, mag van zijn soldaten alleen
dan veel vergen, wanneer hij hen in alle opzichten het voorbeeld
geeft.
