335
Grootendeels zien de officieren, vooral zij, die binnenkort bevor
dering moeten maken, in die manoeuvres ten rechte of ten onrechte
slechts een soort van examen. Dit maakt hen öf schroomvallig uit
vrees van zich bloot te geven óf wel doet hen een overdreven ijver
ontwikkelen, om de aandacht op zich te vestigen en daardoor te
trachten de half verloren zaak nog te winnen is het te verwonderen,
dat bij een dergelijke opvatting de oefening geheel op den achter
grond treedt en dat het behalen van de overwinning door den
beoordeelenden korps- of afdeelingscommandant toegekend het
eenige doel is
Eindelijk wordt het nut van gecombineerde manoeuvres, waarbij
de verschillende wapens elkander zien optreden en waarbij zij leercn
begrijpen op welke wijze tot een gezamentlijk doel moet, worden
samengewerkt, in Indië geheel niet naar waarde geschat.
De zoo leerrijke manoeuvres in 1888 in de Kedoe gehouden worden
om financieele redenen niet meer herhaald, doch zijn sedert steeds
vervangen door de traditioneele veldoefeningen nabij de garnizoenen
d.w.z. te Magelang bijv. uitsluitend door infanterie, op Sumatra's
Westkust zonder cavalerie en nagenoeg overal zonder genietroepen,
in een woord op zoodanige wijze, dat 'men geen gezonde sterkte
verhoudingen tu8schen de verschillende wapens aantreft en dat staven
en diensten elke gelegenheid missen om zich voor hun werkkring
te velde voor te bereiden.
Op het oorlogsveld dit heete nu Lombok of Atjeh maken zij
dus tot ergernis van een ieder fouten toch is dat zeer natuurlijk,
eerst nu geeft meu hen gelegenheid practisch zich te ontwikkelen
en te leeren op welke wijze het onderling verband tusschen de ver
schillende wapens, staven en verplegingsorganen verzekerd moet worden.
Yon Mach besluit zijn artikel met de mededeeling op welke wijze
Dragomirow zijn officieren tot studie aanspoort.
Hoe veel ook besproken is zegt hij met betrekking tot zijn
handleiding het is niet voldoende: „ook de meest volledige instruc-
„ties bevatten leemten en velerlei wordt daarin niet aangegeven.
„Men mag daarom niet volstaan met de kennis van reglementen en
„instructies, men moet lezen, lezen en nog eens lezen en in de eerste
Dl. II, 1896 24
