- 420
b Wij missen een behoorlijk georganiseerd transportwezentenge
volge daarvan moeten wij onze operatiën steeds staken, zoodra wij
slechts weinige dagen landwaarts zijn ingerukt.
c Ook onze legerorganisatie houdt geen voldoende rekening met
den inlandschen vijand en hinkt te veel op twee gedachten, den
inlandschen- en den europeeschen vijand.
d Onze generale staf beschikt niet over een korps inlandsche gidsen
en tolken, die zich in de landen onzer eventueele tegenstanders ge
gevens zouden kunnen eigen maken, welke wij thans bij de meeste
onzer expeditiën noode ontberen moeten.
e Er worden noch groote manoeuvres, noch kader-oefeningen, noch
staf-en oefeningsreizen gehouden.
Niet alleen de troepen-officieren, maar voornamelijk de staven en
diensten ontbreekt daardoor elke gelegenheid om zich op het gebied
van bevelvoering, bevelsuitvaardiging, verpleging enz. voor te be
reiden voor de taak, die hen te velde wacht.
f Het leger is niet in de gelegenheid om te profiteeren van de
ondervinding, bij onze expeditiën opgedaan.
Zonder dat het noodig is mede te deelen, dat de overste A op den
zooveelsten bij B door het begaan van deze of die fout oorzaak was
van den min gunstigen uitslag, kan men in algemeenen zin, hetzij
in gedrukte „Memoriën, Rapporten en Verslagen 1)", hetzij in aan
schrijvingen aan de korpscommandanten om bij oefeningen op de
kaart of in het terrein te behandelen, tal van tactische wenken geven,
welke uit de critische beschouwing der expeditiën voortvloeien.
Tarchus.
NAWOORD.
Dat ook Europeesche schrijvers niet allen één normaal-tactiek
en strategie voor alle omstandigheden prediken, moge blijken
uit de twee volgende citaten, getrokken uit de bespreking van het
werk van Freih. von der Goltz „Kriegführung. Kurze Lehre
ihrer wichtigsten Grundsatse und Formen," in de vierde
aflevering van het Beiheft zum Militar Wochenblatt van 1896
voorkomende.
1) Ook voor tal van andere zaken zou een dergelijk in Nederland bestaand offi-
oieel werk in Indië gewensclit zjjn.
