31
Eerst was het bekend onder den naam van pyroglycerine, later
onder dien van glonoïne of springolie. (Ij
Oorspronkelijk beschouwde men het als eene genitreerde stof, ge
vormd door substitutie. Volgens deze zienswijze zou het gevormd
zijn van glycerine door vervanging van drie atomen waterstof door
eene equivalente hoeveelheid van het radicaal van salpeterigzuur
C3 H8 03 3 (N Of, O H) C3 H. 03 (N 02)3 3H20.
Uit nadere onderzoekingen is echter gebleken, dat het nitroglycerine
veeleer moet worden beschouwd als een soort van ether van het
glycerine, waarbij het glycerine wordt beschouwd als een alcohol
van het driewaardige radicaal glyceryl (C3 Hs), waartoe dus het
nitroglycerine C3 H5 (N 03)3 in dezelfde verhouding staat als
de etherverbinding C2 H5 N 03 tot het alcohol C2 H6 OH.
Deze beschouwing leidt tot de volgende formule:
C3 H5 (OH)3 3 H NOs C3 Hs (N03)3 +3 Hj O
Men ziet, dat in beide gevallen de empyrische formule van het
nitroglycerine dezelfde is; alleen de rationeele formule is gewijzigd.
In deze formules vindt men het zwavelzuur niet vermeld, en toch
is de aanwezigheid er van bij de bereiding van zeer veel belang.
Op het eigenlijke chemische proces oefent het geene werking uit,
maar toch is het onmisbaar voor de opslorping van het water, bij
de reactie ontstaan. Dit water toch zou de concentratie van het
salpeterzuur verminderen, en zoodra dit gebeurt, verkrijgt men
zwakkere samenstellingen, die in mindere mate genitreerd zijn.
Ziehier een overzicht van de vervaardigingsmethode van het
nitroglycerine. Een mengsel van 1.2 ton salpeterzuur (dichtheid
l'/ajen van 2 tonnen zwavelzuur (dichtheid 1.82) wordt, na voor
af afgekoeld te zijn, in een insgelijks afgekoeld looden vat gedaan.
Vervolgens spuit men er met dunne stralen ongeveer 71/2c. w. t.
hunderd weight; dat is 54.43 KG.) glycerine in. Men neemt
zorgvuldig de temperatuur waar, die nooit een bepaalde grens mag
overschrijden, terwijl de voltooiing van het nitreeringsproces wordt
(1) M. Gattmann beweert het volgende: Wijlen Sobrero heeft mij uitdrukkelijk ver
klaard, dat hjj zijne uitvinding gedaan heeft te Turin, waar hij professor was en niet
in het laboratorium te Pelouza. Sobrere gaf aan de nieuw uitgevonden stof den
naam van pyroglycerine. Te AvigÜana bewaart men nog altjjd eene kleine hoeveelheid
van deze oorspronkelijke nitroglycerine, waarmede elk iaar proeven worden genomer.
