255
Is eenmaal door de regeering het te bereiken doel aangewezen,
zijn door haar de grenzen aangegeven, die niet mogen worden over
schreden, is b. v. zooals voor Atjeh van 1884 tot 1896 feitelijk
het geval was het oorlogvoeren met een beperkt doel een gevolg
van de toen door de regeering aangenomen politieke gedragslijn, dan
is het programma der hoogste militaire autoriteit vrij wel afgebakend
en de militaire gedragslijn in algemeenen zin bepaalddan ontwerpt
de militaire bevelhebber daarnaar zijn plan. Dat zijne handen, wat
de uitvoering zijner taak betreft, ook dan zoo weinig mogelijk moe
ten worden gebonden, zal wel door niemand worden gewraaktdoch
het blijft altijd wenschelijk, dat hij, buitengewone gevallen uitge
zonderd, binnen de perken zijner bevoegdheid wordt gehouden.
Militaire operatiën zijn aan het staatkundig programma onderwor
pen. De regeering mag zich de leiding van den oorlog niet uit de
handen laten nemen. Het is eene anomalie, dat de Gouverneur van
Atjeh en Onderhoorigheden zoo weinig mogelijk aan die leiding zou
moeten worden onderworpen, maar het is tevens zéér moeilijk, aan
te geven tot hoever leiding en controle moeten gaanwant om te
leiden en te controleeren wordt de kennis vereischt van de politiek
en de combinatiën van den oorlog alsmede van de eischen der oorlog
voering. De Indische regeering mist ten eenenmale die kennis; zij
moet dus afgaan op de adviezen van den Commandant van het
Legermaar zij was het wat het oorlogsbeleid in Atjeh betrof
zeer vaak met dien deskundige niet eens. Gouverneurs-Generaal
van Ned.-Inóië, die als Lincoln bekenden, die kennis niet te
bezitten, heeft de geschiedenis tot dusver nog niet genoemd. In de
gedenkschriften van Grant leest men:
„In my first interview with Mr. Lincoln alone he stated to me that
he had never professed to be a military man or to know how campaigns
should be conducted, and never wanted to interfere in thembut that
procrastination (1) on the part of commanders, and the pressure from
the people at the North and Congress, which was always with him, forced
him into issuing his series of „military orders" one, two, three, etc.
He did not know but they where all wrong, and did know that some
of them were. All he wanted or had ever wanted was some one
(1) Besluiteloosheid.