DE POLITIEK VAN DEN OORLOG IN ATJEII.
W. C. NIEUWENHUIJZEN,
Voormalig Chef van den Staf bij de troepenmacht in
Atjeh en Onderhoorigheden.
{Vervolg).
X
De hulpmiddelenwaarover de politiek beschikt. Vorm van be
stuur. Staat van oorlog en staat van beleg. Europeesch en inlandsch
bestuur. Herstelling van het sultanaat. Eerbied voor de legitimiteit.
De politiek beschikt over militaire en niet-militaire middelen. De
militaire werken repressief, de niet-militaire preventief in vele gevallen.
De niet-militaire blijven altijd de gewichtigste. De Generaal Hoehe
zeide in 1796: les baïonnettes sontpresque impuissantes oü les morgens
moraux et politiques suppléent h toutlorsgiCil y a du painS
In de eerste plaats oefent de vorm van bestuur invloed uit op
de te nemen maatregelen tot herstel van rust en orde. De Generaal
Roguet schreef in 1836:
„Autant que possible le régime constitutionnel sera conserve dans le
pays; mais les divers services sur lesquels il repose seront centralises
par le chef militaire, qui, sous le tltre de commissaire du gouvernement
sera l'intermédiaire unique entre ce dernier et tout ce qui a rapport a,
l'insurrection."
Men kan dit beginsel in Indië niet genoeg verkondigen, omdat de
toepassing daarvan nog altijd en misschien meer dan vroeger in de
regeeringskringen op min of meer bedekte wijze tegenstand onder
vindt. Toen men zich in 1880 in de Staten-Generaal bevreesd maakte,
dat men, bij de organisatie van het burgerlijk bestuur in Atjeh, van
Dl. I, 1897. 33
DOOR
