363
militair recht verstaat, doch het omvat meer dan onze militaire wet
boeken; het leert ons ook, wie, behalve in de daarin bedoelde gevallen,
op het gebied van den vijand en gedurende den staat van beleg aan
den militairen rechtsdwang zijn onderworpen en onder welke vormen
deze rechtsdwang kan worden uitgeoefend. Het oorlogsrecht is een
onderdeel der oorlogspolitiek.
In Indië is buiten de door onze militaire wetboeken aangegeven
grenzen nog weinig of niets omtrent het krijgsrecht bepaald, zoodat
voor de toepassing van dit recht bij opstanden, tijdens de zoogenaamde
expeditiëD, bij eene in staat van belegverklaring en ook bij een volks
oorlog nog altijd als rechtsbronnen moeten worden geraadpleegd:
1. de (Fransche) Wet van 10 Juli 1791,
2. het (Fransche) Decreet van 24 December 1811,
3. de Instructie voor de Plaatselijke Commandanten en Plaats-
Majoors (bij het leger in Nederland), vastgesteld bij Koninklijk besluit
van 11 Januari 1815,
4. het Voorschrift nopens de uitvoering van het Koninklijk besluit
van 23 September 1830, No. 48 betrekkelijk het in staat van oorlog
of van beleg stellen van vestingen en
5. de Instructie voor Vesting- en Fortcommandanten, (bij het leger
in Nederland) vastgesteld bij Koninklijk besluit van 18 November
1875, No. 9.
Het krijgsrecht, heeft Mr. Pols gezegd, is van nature exceptioneel
en derogeert aan het gemeene recht, welks bepalingen bij oorlog
terugwijken, doch kan zich ook niet buiten de aangewezen grenzen
bewegen.
De oorlogstoestand, schreef Bluntschli,
„hebt die Rechtsordnung nicht auf, aber sie übt die Rechtsordnung
verandernde Wirkungen aus. Da der Krieg wesentlich Rechtshülfe ist,
so darf er nicht die Rechtsordnung verneinen, welche er dienen will.
Die Rechtsordnung im Ganzen bleibt also unversehrt. Aber weil der Krieg
einen Nothstand theils voraussetzt, theils herbeiführt, übt er eine Reihe
von Wirkungen aus, welche das bestehende Recht theilweise suspendiren,
theilweise abandern. Es tritt nun ein eigenthümliches Kriegsrecht ein,
welches als Ausnahmsrecht das regelmassige Friedensrecht modificirt."
Daar de oorlog echter eene
