399
schen oorlog; en er is dus zeker geen leger, dat daarmede meer reke
ning moet houden dan het Nederl-Indische.
Zeker toch is er veel waars in de volgende beschouwing van den
schrijver
De beschaafde man kent met de meeste juistheid [hier overdrijft
de schrijver, ik voor mij zou hier liever neerschrijven „is meer of
minder bekend met"] de ligging der hoofdorganen van zijn lichaam
en weet iets van hetgeen de aanwezigheid van vreemde lichamen in
zijn binnenste kan veroorzaken. Dit zal tengevolge hebben, dat een
betrekkelijk geringe verwonding dikwijls voldoende zal zijn om hem
over zijn lichaamstoestand en zijn persoonlijke belangen te doen
denken meer dan aan het gevecht, waarin hij gemengd is. Dus
een betrekkelijk zwak wapen kan dikwijls met succes tegen hem
aangewend worden.
Geheel anders is dit echter met onbeschaafde volken.
Ieder man zal daar bij den aanval op u aanrennen geheel en al
er mede vervuld om u te dooden of door u gedood te worden en
een van deze beide zaken zal hij tot uitvoering brengen zonder de
minste bijgedachte, daar hij van zijn inwendige constitutie even veel
afweet als een tijger. Evenals met dit dier, wanneer het u per-
soonljjk aanvalt, moet ge er op voorbereid zijn om hem in zijn aan
loop te stuiten of om zelf te sterven.
De schrijver had hieraan nog kunnen toevoegen, hoe vooral ook
het fanatisme bij de onbeschaafde volkeren op dit gebied een groote
rol speelt; opgezweept door bijgeloof of godsdiensthaat zagen wij
in onze Indische oorlogen meermalen dergelijke aanvallen, die niet
anders te stuiten waren dan door man voor man neer te vellen.
Menigmaal hoorde ik gevallen noemen, waarin een schot uit onze
revolver niet het gewenschte resultaat te weeg bracht; tot mijn spijt
wil mij thans echter geen dergelijk geval te binnen schieten, zoodat
ik volstaan zal met een door den Engelschen schrijver aangegeven
incident uit den grooten Indischen opstand weer te geven.
Een officier, die zich bijzonder beroemde op zijn schieten met het
pistool, werd aangevallen door een kloeken muiter gewapend met een
groot zwaard. Tot zijn ongeluk was de officier voorzien van een
Colt's marine-revolver, die van klein kaliber is, een licht, scherp aan-
