449
sen te doen verblijf houden. Met alle inlandsche krijgsgevangenen
die men niet op hun woord van eer kan vertrouwen zal men
in dit geval de grootste voorzorgsmaatregelen moeten nemen. Art.
75 der Amerikaansche „Instructions" luidt
„Prisoners of war are subject to confinement or imprisonment such as
may be deemed necessary on account of safety, but they are to be sub
jected to no other suffering or indignity. The confinement and mode of
treatment of a prisoner of war may be varied during his captivity accord
ing to the demands of safety."
Ofschoon de Atjehsche krijgsgevangenen, die niet in hun land
bleven, doch naar Java werden gezonden, zich aldaar, buiten de
gevangenis verblijf houdende, als rustige burgers hebben doen ken
nen, van wie velen, in de stad Batavia wonende en met Bantamsche
en andere vrouwen getrouwd, er zich als neringdoenden vestigden
en niet naar hun land verkozen terug te keeren, heeft de onder
vinding geleerd, dat zij, in Atjeh blijvende en niet in de gevangenis
verblijf houdende, zoo spoedig mogelijk en op eene gemakkelijke
wijze hunne ontvluchting weten uit te voeren.
Zooals in hoofdstuk XIII is gezegd, komen de krijgsgevangenen,
een misdrijf plegende, voor den burgerrechter.
Wheaton en Heffcer achten het doodeu van krijgsgevangenen ge
oorloofd, wanneer oorzaken, die van buiten komen, b. v. poging tot
bevrijding, aanval des vijands, enz., het onmogelijk maken, hen te
behouden. Ik zal een dier gevallen hier citeeren.
Toen de Kapitein der Infanterie Bade den 12en September 1850
last gaf, de door onze troepen bezette redoute bij Pamangkat (Wes-
ter-afdeeling van Borneo) te verlaten, omdat zij niet langer te behou
den was, ondergingen 7 Chineesche krijgsgevangenen het vonnis, dat
de omstandigheden onherroepelijk maakten. Hen loslaten was het
plan van den terugtocht onzer troepen verradenhen medenemen,
met den grooten sleep, bij een aanval des vijands, volgens den com
mandeerenden officier, te veel gewaagd. Een salvo besliste hun lot.
Losgeld. Volgens sommige nieuwere schrijvers over oorlogsrecht
wordt in de oorlogen tusschen Europeesche mogendheden geen los
geld meer betaald voor in vrijheid gestelde krijgsgevangenen. Het
