473
derwijs genoten, heeft dat den indruk achtergelaten, dat men ook bij
dat onderwijs, onder hetgeen men „Toegepaste Tactiek" (1) noemt,
slechts toepassingen onder bepaalde omstandigheden heeft gemaakt,
omstandigheden welke zich ook in Europa in de practijk des oor-
logs tal van malen zullen moeten wijzigen; heeft men dus geleerd
zijn tactisch oordeel te vormen, dan is het voor den jongen officier
niet bepaald noodzakelijk om een tactiekcursus tegenover den iu-
landschen vijand een der vele toepassingen door te werken, maar
zijn eenige jaren practijk onder goede leiding voor zijn verdere vor
ming voldoende.
Wil hij zich meer ontwikkelen, wat wij zeer weuschelijk achten,
dan kan slechts een grondige bestudeering der Indische krijgsge
schiedenis, vooral uit goed geschreven werken, die een critische be
handeling van de stof leveren, hem verder brengen. Onnoodig te
zeggen, dat wij veel waarde er aan hechten als reeds in Nederland
in dien geest eenig onderwijs kon worden gegeven.
Maar bovendien het schrijven van een tactiekcursus tegenover
den inlandschen vijand zou tal van moeilijkheden inhebben. Men
zou zich toch, onzes inziens, geheel en al los dienen te maken van
de indeeling der bestaande tactiekcursussen, men zou bijv. niet van
de gevechten der verschillende wapensoorten onderling kunnen spre
ken. In de tweede plaats echter zou men naast vele algemeene
wenken, tal van detailbeschouwingen moeten opnemen omtrent de
verschillende wijze van optreden tegenover den Atjeher, den Baliër,
enzin zekeren zin zou men dus op tal van plaatsen als het ware de
tactiek tegenover dien Atjeher, dien Baliër, enz., moeten aangeven.
Gaan wij na het bovenstaande het werk van den heer van der
Maaten nader in beschouwing nemen.
Op blz. 466 en 467 van den hiervoren opgenomen „Open brief" komt
de zinsnede voor: „Ik zelf behoorde vroeger tot degenen, die beweren,
„dat onze z.g. Indische tactiek een geheel andere is dan die in
„Europa. Sinds ik door mijn betrekking te Kampen in de gelegenheid
„geweest ben een vergelijkende studie van de z.g. Europeesche en
(1) Nagenoeg elke tactiekcursus is verdeeld in een Elementaire en een Toe
gepaste taktiek.
