Si
's Hage daarvan tevens een exemplaar om bij de bewerking te worden
geraadpleegd. Naderhand verschenen de detailbladen hier photo-
lithographisch in druk en werden twee exemplaren, een gekleurd en
éen ongekleurd naar den Haag opgezonden.
Deze (ongekleurde) detailbladen werden afgesneden en nauwkeurig
aan elkaar passend opgeplakt, voor zoover zij een blad van 1: 100.000
vormen.
Langs photographischen weg werd alsnu een negatief vervaardigd
met behulp van een prisma (waardoor het beeld, alvorens in het
objectief te vallen, rebours wordt gebracht en weder recht op het
negatief komt). Dit negatief, waarop de kaart op de verlangde
schaal (1100.000) doch met veel overtollige lijnen voorkwam, werd
vervolgens geannulleerd, d. i. voor chemische werking ongeschikt
gemaakt.
Alles wat op de kaart gewenscht werd, moest nu op het negatief
met de stift worden opgehaaldomtrekken, rivieren en hoogtelijnen
met 100 Meter afstand; onnoodig te zeggen, dat hierbij de uitste
kende, in Indië op 1:100.000 geteekende kaartbladen als gids on
misbaar waren.
Door deze bewerking bezat men de matrijs (1) voor de samen
stelling der drie kleursteenen blauw, rood en geel en den steen,
waarop de arceeriugen der bergen moesten voorkomen.
Het overbrengen der teekening, welke tot gids voor den graveur
moest dienen, geschiedde met behulp der Kooldruk-methode (waar
over straks).
Door de toepassing van een hoogst belangrijk procédé heeft men
nu met behulp van de drie kleursteenen alle verlangde cultures
eene gansche reeks kleuren en tinten weten aan te gevenhierdoor
kan men zelfs 500 nuancen aanbrengen.
Die tinten ontstaan door achtereenvolgende etsingen met salpeter
zuur in den lithographischen steen, terwijl bij elke nieuwe etsing de
reeds voltooide tint (de lichtere) door afdekking met asphalt aan de
verdere inwerking van het zuur wordt onttrokken. Alvorens tot
de etsing over te gaan moet de steen eerst met eene asphalt couche
(1) Matrijs noemt men een stuk geprepareerd papier, waarop de teekening, door
de werking van het licht, van het negatief is overgebracht. Red.
