163
In deze formulen neemt de waarde van het product w (1 tg2«)
voortdurend toe, en zoo a. klein is, bijna evenredig met w. De
waarde van cot 6 neemt echter buitengewoon snel af; die afname
is veel sneller, dan de toename van w; bijgevolg zal ook Ly aan
houdend kleiner worden, terwijl Hy in iets minder sterke mate dan w.
aangroeit.! Het is trouwens een bekend feit, dat eene kleine vermeer
dering van elevatie de dracht minder wijzigt, naarmate deze grooter is.
De spreiding in de schootshoeken is het gevolg van twee oorzaken,
namelijk de spreiding in de richthoeken en die in de verheffings-,
opslag- of trillingshoeken.
De spreiding in de richthoeken wordt veroorzaakt door de
zoogenaamde richtfouten, die voor alle richters verschillend zijn. Om
trent deze fouten vindt men in de BMittheilungen iïber Gegen-
stdnde des Artillerie-und Geniewesens" van 1882 een zeer lezens
waard artikel van den Oostenrijkschen Kapitein Roksandic, waarnaar
wij kortheidshalve verwijzen. In het Indisch Militair Tijdschrift
jaargang 1888, vindt men eene vertaling van dit opstel. Yoor
ons doel is het thans evenwel toereikend om te weten, dat blij
kens uitgebreide proeven, welke dienaangaande door Roksandic zijn
genomen, de hoekwaarde van de richtfout onafhankelijk is van
den afstand, waarop gevuurd wordt en dat de grootste richtfouten,
die verwacht mogen worden, circa twee minuten beloopen.
Dit laatste geldt echter alleen voor de artillerie; bij de infanterie
zijn de richtfouten veel grooter en zijn zij dan ook de voornaamste
oorzaak van de spreiding der trefpunten.
De spreiding der verheffingshoeken is tenminste bij het ge
schut van zeer veel belang. Bij het veldmaterieel van 7 cH. A.
loopen deze hoeken bijna 4 minuten uiteen, of ongeveer evenveel
als de richtfouten. Het ware te wenschen, dat omtrent deze aan
gelegenheid meer nauwkeurige proeven werden genomen, dan tot
dusverre gebruikelijk is.
Hierbjj dient nog te worden opgemerkt, dat de spreiding in de ver
heffingshoeken niet volkomen onafhankelijk is van die in de
aanvankelijke snelheden.
Zie o. a. Seijffardt. Handleiding tot de kennis der Artillerie, Afdeeling tactiek, pag.
222 en 224.
