202
de eischen van luchtigheid; de sterkte is echter niet meer dan vol
doende. Het blauw katoen, waarvan de bekende „tjelana bamboe" is
vervaardigd, staat, wat luchtigheid betreft, nog boven het serge.
Over de soliditeit wordt verschillend geoordeeld; toch wijst de practijk
aan, dat deze stof, hoewijl de kleur vrij spoedig in sterke mate
verschiet, zeer goed yoldoet. Velen, die op expeditie gaan, schaffen
zich een tjelana bamboe aan.
Vrij algemeen is het bekend, hoe de model-uniform bij het te
velde trekken getransformeerd wordt, met medeweten der autori
teiten. Zelfs de officieren laten dan de voorgeschreven attila thuis
en steken zich in het zg. Atjeh-buis.
Toch moet alles in vredestijd zooveel mogelijk den oorlogstoestand
nabijkomenKomt een soldaat zonder halsdas op het middag-appèl,
dan wordt hij door zijn compagniescommandant gestraft; gaat hij
op expeditie, dan vindt die zelfde compagniescommandant goed, dat
hjj dat volkomen nutteloos, zelfs hinderlijk kleedingstuk (waarvan
hij er 3 moet hebben) weggooit. Dit is slechts één voorbeeld uit
vele. Niemand zal ontkennen dat zoo iets niet bepaald bevorderlijk is
voor de instandhouding der discipline.
Ka op deze wijze in het algemeen aangegeven te hebben, aan
welke eischen kleur en stof hebben te voldoen, zal ik overgaan tot
een nadere bespreking van elk der onderdeelen van de uniform, nl.
hoofddeksel, tuniek of blouse, pantalon, schoeisel.
Hoofddeksel. Niets is zoo lastig als een hoofddeksel vast te stellen,
dat aan alle eischen voldoet. Achtereenvolgens zijn dan ook bij de
verschillende legers de meest uiteenloopende modellen in gebruik
geweest.
Droeg men in de 17e eeuw naast den ijzeren stormhoed vrij alge
meen een slappen hoed, de boorden aan één of beide zijden opge-
slagen, in de 18" eeuw kwamen de platte, driekante steken in de
mode, om gedurende de revolutie- en Napoleontische oorlogen plaats
te maken voor shako 's van het bekende brandemmertype en bere-
mutsen van verbazende afmetingen, welke, verwonderlijk genoeg,
vrij lang gehandhaafd bleven. Het eenige nut, dat deze hoofd
tooisels hadden, was, dat ze het hoofd beschermden tegen een
sabelhouw en dat ze een geschikte bergplaats opleverden voor sigaren,
