278
waargenomen schoten. Hoewel deze uit een theoretisch oogpunt
geene waarde hebben kan men ze toch niet ontberen om der practijk
zooveel mogelijk nabij te komen. Aannemende dat de kans van
waargenomen schoten 0,80 en die van verkeerde waarnemingen 0,10
is, dan kan men op den omtrek van den cirkelrand van de wijzer
plaat die reeds in 100 deelen is verdeeld regelmatig verspreid
30 deelen rood kleuren en 10 deelen zwart. Staat de wijzer nu
stil op rood, dan heeft men een en op zwart eene verkeerde
waarneming. In het eerste geval handelt men overeenkomstig de
schietregels en in het laatste geeft de onderwijzer den zin, waarin
het schot is gevallen, met het tegengestelde teeken aan den vuur-
leider op.
Door de zooeven genoemde wijziging voorkomt men het afzonderlijk
draaien om te weten te komen of het schot [P] of verkeerd is waar
genomen. Wel is waar gaat men nu niet zuiver theoretisch te
werk daar de straks genoemde gekleurde blokjes eeo vasten stand
ten opzichte van de kromme hebben, zoodat bij het stilhouden
op bepaalde verdeelingen het schot steeds of verkeerd is waarge
nomen. Omdat de waargenomen schoten rekenen als niet te zijn
gedaan, mist men dus de kans van het verkrijgen van die afwijkingen
waarbij de wijzer op rood stilstaat. Daar de roode vakjes gelijk over
den cirkel zijn verspreid, kan men het beschouwen alsof de spreiding-
strook is voorzien van een aantal kleine vakken, waarin nimmer een
treffer komt en die elkander naderen naarmate ze dichter bij het
doel zijn gelegen, zoodat ook de kans op schoten vermeerdert,
naarmate men het doel insluit, iets dat in de werkelijkheid ook het
geval is.
Verdere toelichtingen op het inschieten met granaten zullen wel
niet noodig zijn, alleen nog deze dat daarbij de kromme feitelijk als
doel wordt beschouwd. Wil men daarbij aan het kader eenige [schijn-]
uitlegging geven, dan kan men eenvoudig volstaan met te zeggen dat
de verdeelschaal van den wijzer de rooilijn voorstelt, de snijding van
deze met de kromme het doel en het punt waar de verdeeling [O. H.\
waarmede men vuurt, stilhoudt, het trefpunt.
Bij den aanvang van het vuur wordt de index op eene willekeurige
hoofdverdeeling gesteld. Blijft deze, na draaiing, buiten de kromme
