323
eene technische onmogelijkheid; zelfs bij uitmuntende buizen is de
50°/o spreiding in brandtijd bij kleine tempeeringen minstens gelijk 0.75
secunde en dus de 50% spreiding der springpunten minstens gelijk
27 M. of omstreeks 4 maal grooter dan de tafel aangeeft. Wat de leng
tespreidingen betreft, is de tafel van 1884 dan ook vrij wat beter dan
die van 1894.
De hoogteepreidiDgen houden in de laatstgenoemde tafel weinig
of geen verband met de lengtespreidingen. Op 300 M. is voor
HS50 een bedrag van 0,6 M. opgegeven, of bijna driemaal meer
dan mogelijk is. Zelfs wanneer men h=pl H stelt (en in wer
kelijkheid is h altijd kleiner) zou HS50 hoogstens 0,07+0,15=
0,22 kunnen zijn of circa driemaal kleiner dan de tafel aangeeft.
Op grootere afstanden wordt de tafel beter; vooral de hoogtesprei
dingen, die blijkbaar empirisch zijn bepaald, verdienen veel meer
vertrouwen, dan die, welke in de tafel van 1884 zijn opgegeven.
Wij vragen echter: welk vertrouwen kan men in onze officieele
spreidingstafels stellen? Heden lezen wij, dat LS50 75 11. is, en
morgen wordt dit bedrag tot 7 M. gereduceerd; heden is HS50
ruim 21 H. en morgen slechts 8; en dit alles bij hetzelfde kanon
en bij dezelfde munitie. Wat hebben wij op zoo'n manier aan de
nauwkeurigste schietregels, als de constanten, waarmede we moeten
werken, met fouten behept zijn van 100 k 400°/o? Wij stelien
deze vraag niet om eene critiek te leveren over den arbeid van de
Commissie van Proefneming, maar alleen om te doen zien, dat de
methodedie men daar, gelijk overal elders volgt, onbruikbaar is.
De Nederlandsche schootstafels zijn niets beter. Wij zouden ook
daaruit tal van dergelijke voorbeelden kunnen aanhalen; wemeenen
echter voldoende te hebben aangetoond, dat ook bij het meten van
spreidingen de hulp eener theorie dringend noodig is, en dat zonder
deze hulp een kostbaar materiaal van proeven nutteloos verloren gaat.
(4o2 Cd2o2) i
Indien wij de formulen h2 p212w21 x2 (1o2 p2)y2j
en h2 p212 H21+met elkander combineeren, en daarbij in
p e J
het oog houden, dat bij verwaarloozing van de variatiën der projectiel
gewichten H2 w2 j4o2 x2 (1 o2) y2 j is, vinden wij onmiddellijk:
n 0
