95
Den aankoop van muildieren in China moet men echter niet aan
onzen consul aldaar opdrageD, doch aan een commissie van deskun
digen. Welke slechte ondervinding heeft men al niet opgedaan, o. a.
bij de bezending van December 1897! En toch kunnen onze berg-
batterijen de muildieren volstrekt niet missen! Wat hierboven bij
de veldartillerie over de stukrijders en hun opleiding gezegd is, geldt
in dezelfde mate van de geleiders hier. Een groote onbillijkheid
is het opdragen van den dienst van geleider aan inlandsche kanon
niers, daar deze minder tractement ontvangen, dan zij, die er spe
ciaal voor worden opgeleid. Bovendien moet hun eerst poetsen en
geleiden worden geleerd, hetgeen niet in het belang van de oefeningen
is. Men zorge dus voor een voldoende aantal geleiders.
Hoewel het zeer gemakkelijk ware, indien de artilieriepaarden
alle tegelijk rij-, trek- en draagpaard konden zijn, gelooven wij niet,
dat zulks op den duur goed zou blijken. Een draagpaard moet zijn
dooden last leeren dragen en zich daartoe o. a. een bepaalde wijze
van gaan aanwennen. Heeft een dier geruimen tijd niet gedragen
en laat men het dan een flinken marsch met munitiekisten maken,
tien tegen ééD, dat het gedrukt thuis komt. Wij zouden daarom
in overweging willen geven de artilieriepaarden bepaaldelijk te on
derscheiden in trekpaarden en draagpaarden. De trekpaarden moeten
dan zoodanig gebouwd zijp, dat ze tevens dienst kunnen doen ala
rijpaard, hetgeen volstrekt geen onmogelijke eisch is.
Wat boven gezegd is omtrent doelverkenners, éclaireurs en huip-
waarnemers, geldt evenzeer voor de bergartillerie.
De manoeuvreervaardigheid der bergartillerie is aanmerkelijk ver
hoogd door het vormen van de pionierafdeeling. Deze pionierafdee
ling bestaat uit 1 Eur. onderofficier of korporaal (bereden), 4 Eur.
en 2 inl. kanonniers en is, behalve met het gewone pioniergeteed-
schap, uitgerust met zeer licht bamboe brugmaterieel, vervoerd door
dwangarbeiders of draagdieren. Hiermede worden niet alleen te
diepe slooten overgetrokken, doch ook moerassige plaatsen door ze
met stukken bruggedek te beleggen. Per sectie moet men zoo'n
pionierafdeeling hebben, die uitsluitend voor de artillerie dient.
Evenals een veldbatterij kan een bergbatterij één harer reserve
affuiten missen en sehaffe men de ranseldraagpaarden af. Men moet
