180
den 20 M. Voor grootere vluchthoogten geeft de formule waarden, die
kleiner zijn dan de werkelijke, maar dit is voor de practijk geen be
zwaar. Wanneer men bvmet behulp van de formule gevonden heeft,
dat de laagste projectielen ongeveer 40 M over de eigen troepen heen
gaan, dan is het verder al van zeer weinig belang te weten of dit precies
40 M. ofwel 45 M. bedraagt; bovendien zal men in dergelijke gevallen
wel niet noodig hebben een berekening te maken om te weten, dat het
vuren alleszins verantwoord is. 't Is daarentegen wel van groot be
lang om bij betrekkelijk kleine vluchthoogten het juiste bedrag vrij
nauwkeurig te weten, opdat men nimmer, door een onjuiste beoor
deeling van gevaar voor eigen troepen, een gelegenheid om den
vijand door artillerievuur nadeel toe te brengen late voorbijgaan.
We zullen thans trachten soortgelijke formules te vinden voor ons
Veldkanon en Bergkanoo.
Bij het afleiden dier benaderingsformules staat men voor de keuze
de baan te beschouwen als een cirkel, een parabool of een hyperbool,
aangezien andere kromme lijnen aanleiding geven tot zoo gecom
pliceerde formules, dat ze voor de practijk geheel onbruikbaar moeten
worden geacht. De eerste benadering is voor ons doel te ruw, zooals
gemakkelijk is in te zien en geeft bovendien formules, die niet eens
zoo eenvoudig zijn. De hyperbolische baantheorie geeft wel is waar
uitkomsten, die een verrassende overeenkomst met de werkelijkheid
vertoonen (d. w. z. met de resultaten verkregen door directe meting
of door berekening met behulp van de ballistische formules) zooals
uitvoerig is aangetoond in het zoo belangrijke opstel in het „Archiv"
van de jaren 1893, 1894, 1895 en 1896: „Die Hyperbei als ballis
tische Kurve", maar toch zijn de formules, hoe eenvoudig ze ook
zijn, nog te ingewikkeld voor eene berekening uit het hoofd en deze
moeten we toch als eisch stelleD. We zijn derhalve genoodzaakt
de baan als een parabool te beschouwen, welke onderstelling tot
buitengewoon eenvoudige formules leidt; straks zullen we nagaan
of de uitkomsten voldoende betrouwbaar zijn.
Zij derhalve de kogelbaan een parabool met verticale as, welke
parabool door de monding en door het eindpunt van de baan gaat.
Zij in de figuur: AO OB iw; zij OC c de culminatie
hoogte en p parameter van de parabool, dan luidt de vergelij-
