208
van de Kroeng Djempa over den Tjot Tjoet en den Rom Men-
djanggoet (een boom) naar den Goenoeng Itam.
In den loop der jaren wisten de landschappen Qloempang Doewa,
Sawang, Nisam, Tjoenda en Bajoe zich van het gezag van Pasangan
los te maken, en deze toestand troffen wij aan bij onze komst te
Atjeh, toen de tegenwoordige oeièëbalang T. Tjihik Seumaoen, te
Pasangan het bestuur in handen had.
Onze eerste aanrakingen met Pasangan dateeren van 1875, toen
T. Tjihik Seumaoen zich aan het Ned.-Ind. Gouvernement onder
wierp. Deze onderwerping was echter zoo weinig gemeend, en zijne
houding voortdurend zoo vijandig, dat in 1878 een heffing van in-en
uitvoerrechten als dwangmiddel moest worden toegepast, welke heffing,
toen zij ondoelmatig bleek te zijn, nog in hetzelfde jaar veranderd
werd in algeheele sluiting van de kust.
Toen in Juni 1878 Blang Pria in Geudong gevallen was, wenschte
de Gouverneur K. v. d. Heijden van de aanwezigheid der troepenmacht
op de Noordkust gebruik te maken om ook Pasangan door kracht
van wapenen tot onderwerping te brengen, een voornemen dat echter
verijdeld werd door den inval van Habib Abdoer'rachman in Groot-
Atjeh, waardoor de Gouverneur genoopt werd onmiddellijk naar K.
Radja terug te keeren. Om Pasangan niet geheel ongestraft te laten,
vertrok de Waarnd. Ass.-Resident ter Noord- en Oostkust met een
5-tal oorlogschepen derwaarts met een ultimatum aan T. Tjihik om
zich binnen 24 uur te onderwerpen. Deze verklaarde zich daartoe
bereid, mits het Gouvernement hem wilde steunen om zijn gezag
opnieuw te vestigen in het aan Sawang behoorend kustlandschap
Blang Pandjang. In deze voorwaarde werd niet getreden, en Pa
sangan na eene beschieting door de marine streng geblokkeerd. T.
Tjihik werd daarop in schijn door zijne hoofden afgezet en in zijn
plaats gekozen zijn halfbroeder, T. Maharadja Djempa, die 10 Aug.
d. a. v. te K. Radja beëedigd werd.
Hiermede waren de moeilijkheden echter niet uit den weg geruimd,
daar een groot gedeelte der bevolking T. Tjihik als wettige oeièë
balang bleef erkenneD, en deze daardoor een overwegenden invloed
in Pasangan behield. Van dezen invloed maakte hij gebruik om in
1880, toen de weerspannige hoofden van Gloempang Doewa weigerden
