24
tuurlijken aauleg voor slechte eigenschappen ontwikkelde door de om
gang met zijn rasgenootenmij dunkt de schrijver moet het al
bizonder ongelukkig getroffen hebben, of alleen de slechte zijde van
Kromo hebben beschouwd, ivanneer het liem nog nietevenals mij cn
vele anderen, is opgevallen, dat het gros van de pas in dienst ge
treden inlandsche soldaten, zich zoowel in als buiten dienst toelegt
op het verkrijgen van de van hun vereischte kennis en kundigheden,
dat het zich in alle opzichten veel fatsoenlijker gedraagt dan de
meeste EuropeeBche kameraden, dat naast lichamelijke ontwikkeling
een krachtige ontwikkeling van den geest plaats vindt, die zich op
verschillende wijze, doch bij het meerendeel ten goede uit.
2e. Door ons zeide ik daar straks, Neen wij waren het niet, die
hem tot een willige exerceermachine maakten en hem het hoofd vol
propten met tal van kundigheden van twijfelachtig nut, neen, daartoe
waren tvij, officieren, niet in staat, wij hadden in den aanvang alleen
toe te zien, dat de oefeningen in voorschriftmatige volgorde werden
gehouden uit de resultaten moest ons blijken dat, althans voor het
practisch gedeelte, het inlandsch kader zijn plicht had gedaan, want
wij leenden de taal niet. Zeer zeker is het een groote fout in het
opleidings-systeem van den voor Indië bestemden officier, dat daarbij
een zoo belangrijk en broodnoodig leervak geheel wordt verwaar
loosd, terwijl aan de beoefening van tal van voor de z. g, algemeene
ontwikkeling onmisbare wetenschappen, waarvan het practisch nut
waarschijnlijk nog aan niemand is gebleken, meerdere lesuren wor
den gewijd.
Doch al waren wij bij onze taak in die eerste periode toegerust
met de noodige taalkennis, dan nog is het aan twijfel onderhevig,
of dit tijdperk wel het juiste zou zijn, om den „mensch" Kromo
op te voeden tot den soldaat van dien naam. Mijns inziens is dit
niet het geval. Wanneer van Kromo in zijn recrutentijd gevorderd
wordt, dat hij zijn geest van den bolster ontdoet, die dezen tot nog
toe omvatte, die het denken, laat staan nadenken, onmogelijk maakte,
dan stelt men hem al op een harde proef. Voor zijn opvoeding
eigent zich veel meer het eerste verblijf van den inlandschen soldaat
bij een veldbataljon. Daar aangekomen, is hij eenigszins gewend
aan tucht, heeft voldoende van de behandeling zijner wapens geleerd
