25
om die met vrucht te kunneo gebruiken of daarin vaardigheid te verkrij
gen, hij heeft eene ook ons bekende taal leer en kennendaarin zijne gevoe
lens en gedachten hoe langer hoe beter leeren bekend maken en „last
not least" hij voelt zich soldaat geworden. Welnu, wanneer hij in
deze periode, waarbij de aanraking met zijne Europeesche superieuren
van veel nauweren aard is, goed geleid wordt, wanneer dau, de
Maleische faal goed machtig zijnde officieren, zich er met hart en
ziel op toeleggen, om in verband met de bestaande voorschriften,
Kromo tot een goed soldaat in garnizoen en te velde te maken,
daarbij trachtende de ondeugden van den mensch Kromo, door woord
of ten slotte door correctie den kop in te drukken en zijne deugden,
waar die op den voorgrond treden te loven, of deze waar ze slui
meren op te wekken, dan zal ook uit den Kromo, zooals hij thans
gekleed en gevoed is, een soldaat groeien, die, eenmaal te velde
gezonden, de in hom gestelde verwachtingen niet zal beschamen,
doch overtreffen.
En dat er niet vele officieren zouden zijn, die tot zulk een leiding
in staat (zouden) zijn, die na jarenlange ondervinding niet tot het
gemoed van den Javaan zouden kunnen spreken, hunne karakter
trekken niet zouden kennen, zulks is mijns inziens onbetwistbaar.
Ik spreek hier niet van jonge officieren, die zelf nog Maleisch
moeten leeren, zelf nog soldaat moeten worden, zonder eenige oorlogs
ondervinding, maar van de ouderen, die onder velerlei omstandighe
den den Javaan leerden kennen en daardoor hunne goede en kwade
eigenschappen. Aan hen de taak om Kromo op te voeden tot sol
daat en de vruchten van de opvoeding zullen niet schaarsch zijn.
Het bovenstaande wrordt door mij niet klakkeloos neergeschreven,
doch is gegrond op een langdurige ondervinding. Dergelijke resul
taten werden steeds verkregen wanneer een afdeeling recruten, in
den regel een honderdtal, na afgeëxerceerd te zijn, in een daarvoor
geschikt oefeningsoord, ongeveer een jaar lang gezamenlijk bij een
compagnie bleef, waarvan ze allengs de beste kern vormde Van die
soldaten heb ik later velen als flink kader, of oppassende nog jonge
infanteristen le klasse ontmoet, die ten voorbeeld konden worden
gesteld aan hunne kameraden, voor mij een bewijs, dat hunne op-
leidingswijze uitstekende vruchten had gedragen.
