503
ontbrandbare stof, Xyloidine genaamd, die later doorUchatiusin de kruit-
fabricatie is ingevoerd, doch door het schietkatoenkruit is verdrongen.
In 1845 verkreeg Schönbein na lange stadiën door de inwerking
van salpeterzuur HN03 (en zwavelzuur Ha S04.) op katoen C6 H,0 05,
zonder deze laatste stof op te lossen, een product, geheel onver
anderd op katoen gelijkende doch met sterk ontplofbare eigenschap
pen. Door de groote explosieve kracht en het gemis aan rook dacht
hij dat deze stof zeer geschikt zou wezen om er mede te schieten en
noemde het daarom schietkatoen Ce Hl0 05 -)- 3HN08 C6 H,
02 (N03)3 3H, O.
Alhoewel in kort tijdsverloop meerdere stoffen geschikt bleken te
zijn om te nitreeren zoo bleef men aan katoen om de bijzondere zuiver
heid der cellulose de voorkeur geven. Het naamsonderscheid tusschen
Nitrocellulose en schietkatoen valt in verdere besprekingen geheel weg.
Volgens technisch gebruik is nitrocellulose bovendien een onjuiste
benaming daar bet een salpeterzure aether is.
De verdere ontwikkeling van het schietkatoen doet ons drie tijdperken
onderscheiden en wel:
le. Het schietkatoen wordt door alle staten met open armen ont
vangen en vele proefnemingen zijn aan de orde van den dag, doch meer
en meer blijkt het ongeschikt voor oorlogsgebruik, zelfs Oostenrijk,
dat de proeven lang volhoudt en volgens de voorslagen van von Lenk
geheele schietkatoenbatterijen opricht, ziet in, dat de uitwerking op
de wapens zoo vernielend is, dat het niet alleen onbruikbaar als
schiet- maar ook als springmiddel wordt verklaard.
2". Engeland neemt op voorstel van Abel, die een nieuwe methode
heeft uitgedacht om het zuur weg te nemen en het schietkatoen meer
stabiel te maken, de proeven weder op.
Dit verbeterde schietkatoen wordt in de meeste staten ingevoerd,
doch heeft op het gebied der vuurwapenen geen anderen invloed dan
dat het voor jachtkruit wordt gebezigd en door E. Schultze daartoe
wordt saamgesteld.
De zeer sterke werking, door snelle verbranding ontstaan, doet deze
stof vooralsnog niet bruikbaar zijn voor oorlogsdoeleinden.
In 1880 weet Schultze door gelatineering, ontstaan door de toe
voeging van een oplossingsmiddel, een verandering in het samenstel
Dl. I, 1699. SS
