525
de bovenzeesche heklanceerbuizen, die vele nieuwe zware schepen
nog hebben, te doen vervallen.
Yerder hebben de slagschepen nauwkeurige afstandsmeters noodig,
terwijl het vuur slechts op den werkzamen afstand mag worden
afgegeven.
Zoo is ook gebleken dat het manoeuvreeren met torpedo's zeer
zorgvuldig moet worden beoefend om hun gebruik later mogelijk
te maken.
Door gebrek aan oefening konden de Spanjaarden van hunne
torpedo's geen partij trekken en daardoor had de noodzakelijke,
veelvuldige nachtelijke verontrusting en afmatting door de Spaansche
torpedojagers nergens plaats. Daarentegen is het nut van sterke
torpedoversperringen bij Santiago schitterend gebleken.
De kolenaanvulling is tegenwoordig een zaak van het uiterste gewicht;
het bezit van kolenstations en steunpunten voor de vloot heeft, in
't bijzonder voor de zwakkere partij, grooter beteekenis gekregen.
Cervera's werkzaamheid in West-Indië werd, vooral door de moei
lijkheid van aanvulling van den kolenvoorraad, verlamd.
De blokkade van een vijandelijke haven, waarin zich een sterk
eskader bevindt, kan zonder eene aanzienlijke overmacht niet behoor
lijk worden uitgevoerd, zooals de verhouding van Sampsons blokka-
devloot tot de geblokkeerde vloot van Cervera aantoont.
Moge ook, zooals bij dezen voornamelijk ter zee gevoerde oorlog
te verwachten was, de meeste leering uit den zeeoorlog worden ge
trokken, toch bleef ook de oorlog te land op Cuba en de kortstondige
op de Philippijnen niet zonder vingerwijzingen.
Eene beweeglijke, voor dadelijk gebruik georganiseerde landmacht
is een stellige eisch bij een tweeslachtigen oorlog. Vloten zijn mach
teloos zelfs tegen zeer middelmatige versterkingen en kunnen slechts
zeer zwakke troepenafdeelingen aan wal zetten. Zoo kon Camp Mc.
Callar bij Guantanamo slechts met moeite behouden worden, ofschoon
het door het vuur der schepen werd ondersteund en ofschoon een detache
ment overcompleete mariniers er als bezetting werd heengezonden.
De waarde van geïmproviseerde versterkingen bleek duidelijk bij
Santiago, al was het voordeel, dat zij opleverden, ook niet zoo groot
als bij Plewnaeven duidelijk bleek echter de noodzakelijkheid ze
