695
van zijn huis. Portugal, Zwitserland en de Scandinavische staten
hebben geen eigenljjke bekende oorlogskreten. De Hongaarsche
kreet: „Isten Velun!" (God is met ons!) doet ons denken aan
den befaamden kreet: „Dieu el volt!" (God wil het), die Europa naar
Azië sleepte en den eersten kruistocht verwekte. „Dieu ayde„God
helpt!"de oorspronkelijke wapenkreet der Montmorency's, later ge
wijzigd in het devies: „Dieu aide au premier chrestienwerd onder
verschillende vormen door verschillende landen overgenomen.
Tegen het einde der 11® eeuw of in het begin der 12" eeuw ont
moet men in Frankrjjk voor het eerst eenen oorlogskreetnogzoo
schrijft Yictorien Maubry werd hij verward met den ouden kreet, het
geschreeuw. De ware kreet, die welke zin had, werd omstreeks de
12e eeuw daaruit geboren.
„Mont-Joie, Saint-Denys" was de eenige strijdkreet der koningen
tot aan de 13e eeuw; toch was de strijdkreet van Philippe-Auguste
in den slag van Bouvines: „Notre-Dame, Saint-Denys, Mont-Joie!" Hij
was persoonlijk eigendommen gebruikte hem alleen in hunne tegen
woordigheid, in de legers, die zij aanvoerden, in de gevechten, waar
aan zij deelnamen.
In het oud-Fransch beteekende Mont-Joie, dat men ook Monjoie
schreef, de hoopjes steenen, die men op onregelmatige wijze neerwierp
op het tooneel der overwinning of op de plaats van een moord en die de
archeologen, gebruik makende van een Gallisch woord, een cairn noemen.
Aangezien de martelplaats eene gelukzalige plaats is, zoowel voor
den heilige als voor den geloovige, riep „Mont-Joie, Saint-Denys, de
plaats in herinnering waar Saint-Denys, apostel der Galliërs, in de
3e eeuw van onze jaartelling den marteldood gestorven was. Yan eene
koninklijke kreet, werd zij weldra die van het volk en bleef dit tot
op het oogenblik, dat „le roy Charles VII eut établi des compagnies
d'ordonnance, et dispensé les gentilshommes fiérés d'aller a la guerre
et d'y conduire leurs vassaux et, par conséquent, d'y porter leur
bannière. L'usage du cry d'armes s'est alors aboly".
De strijdkreet des konings en die der baanderheeren werd vervan
gen door eenen algemeenen kreet: „France"; sedert Hendrik IY en gedu
rende de regeering der Bourbons door den strijdkreet: „Viveleroi".
Deze kreet was zoo diep in de ziel des volks doorgedrongen, dat in
