838
enkele wegen, die nog bestonden en bij uitzondering gebruikt werden,
zeer moeielijk begaanbaar waren, had het vervoer van personeel,
materiëel en vivres bijna uitsluitend te water plaats.
De binnengekomen berichten waren van dien aard, dat wij overal
langs de te volgen waterwegen op onze hoede moesten zijn tegen
mogelijke ontmoetingen met de opstandelingen, hetgeen het noodzakelijk
maakte, dat wij ook te water steeds in tactisch verband oprukten.
Daarbij nog genomen de dikwijls ondervonden moeilijkheid om vol
doende goede prauwen en roeiers te krijgen, zal het een ieder duidelijk
zijn, dat de quaestie van vervoer zoowel als van opvoer van personeel,
materieel en vivres eene voortdurende zorg opleverde. Bij die trans
porten werd over verschillende soorten van vaartuigen beschikt
en wel voor uitsluitend vervoer van personen over sampans of bidars,
zijnde een roeiboot van lichte constructie en met nog al veel plaats
ruimte, zoodat behalve de roeiers een 10-tal personen in een bidar
kon plaats nemen (sampans zijn over het algemeen iets kleiner en
van minder nette constructie dan bidars); terwijl een klein soort van
sampan, een roeiboot, waarin slechts enkele menschen konden zitten,
gebruikt werd bij overvaart van een klein aantal personen over een
korten afstand.
Yoor het vervoer van materieel en vivres werd hoofdzakelijk gebruik
gemaakt van prauw-boengs en van daoep-daoepsvooral deze laatste,
platbodem-vaartuigen, leverden veel nut op bij lage waterstanden.
Prauw-boengs en daoep-daoeps zijn een soort van laadprauwen, welke
een vrij groote laadruimte hebben, maar weinig gelegenheid voor
personen om het zich gemakkelijk te maken. Zij zijn zwaarder en
lomper van constructie dan de bidars. In alle vaartuigen met materieel
en vivres werden steeds ook een paar militairen geplaatst met het oog
op mogelijke vijandelijkheden, terwijl per vaartuig gerekend moest wor
den op een zeker aantal roeiers, 10 12 voor de zwaardere vaartuigen.
Bij de vaststelling van het aantal roeiers moet bovendien rekening
gehouden worden met de te verwachten stroomsnelheid, met eventueel
voorkomende hindernissen op den af te leggen weg en met de
gewenschte snelheid van beweging. Zoo werden voor het maken van
patrouilles steeds een grooter aantal roeiers per vaartuig ingedeeld en
werden hiervoor altijd de snelst loopende bidars en sampans uitgezocht.
