842
Ook de artillerie wordt nu en dan zoowel in het vervoer te water
als in dat te land geoefend, waartoe voor het eerste geval zoonoodig
sampans worden ingehuurd, terwijl voor het vervoer over land bijzon
dere maatregelen moeten worden getroffen. Het medevoeren van
draagbaar geschut is slechts eene quaestie van den inhuur van dra
gers of training van het personeel in het dragen. Iets anders wordt
het vervoer van geschut, dat voor dragen, tenminste door een of twee
personen, te zwaar is, zooals het geval is met den houwitser van
12 c.M. Deze vuurmond, behoorende tot het uitvalgeschut, moet getrok
ken worden. Hierin werd het personeel bij voortduring geoefend,
terwijl voor het passeeren van bruggetjes, bestaande uit een enkele
plank, een veelvuldig voorkomende hindernis, ten minste in de lager
gelegen streken, de volgende eenvoudige methode met succes werd
toegepast. De houwitser wordt met een rad midden voor de plank
geredeD, vervolgens wordt een bamboe van voldoende sterkte en lengte
onder de naaf tegen den binnenkant van het andere rad op den tegen-
overliggenden oever gebracht en door het heffen van den bamboe de
houwitser rijdende op het eene rad over de plank gebracht, waarbij
één man in het lamoen over de plank loopende den vuurmond bestuurt.
Tevens zijn touwen door de oogen aan de as gestoken om aan de
overzijde te trekken.
Deze manier kan alleen bij niet al te breede slooten of ravijntjes
3 Meters) worden toegepast. Yoor het passeeren van breeder
slooten of ravijntjes worden twee stevige bamboes van voldoende lengte
gebezigd. Deze worden met een ouderlingen afstand van een kapmes-
lengte (afstand tusschen de raden aan de binnenzijde ter hoogte van
de naven gemeten) over de sloot of het ravijn gelegd en op den overlig-
genden oever met een piket vastgezet.
Onder de lamoenboomen wordt een stuk bamboe stevig vastgesjord,
terwijl twee einden touw aan de oogen van de as der affuit worden
bevestigd, en de uiteinden aan de overzijde der sloot gebracht. Vervol
gens wordt de houwitser zoover mogelijk vooruitgebracht en de beide
bamboes opgelicht, daarbij zorgende, dat zij onder de naven tegen
den binnenkant der raden komen. Door het gelijkmatig lichten der
beide bamboes en het trekken aan voorgenoemde touwen wordt de
houwitser rijdende op de naven en glijdende op het stuk bamboe
