899
uitspanningsspelen cricket, lawntennis, kegel-, voetbalspel enz.meer
gunstig op het moreel van den soldaat zouden kunnen inwerken, dan
de geregelde beoefening der gymnastiek, (wat zeker nogal sterk aan
twijfel onderhevig is) bij voorbaat meen ik te mogen aannemeD, dat
dan die heilzame uitwerking zich meer zal bepalen tot den in veel
geringer getalsterkte aanwezigen Europeaan dan bij zijn inland-
schen wapenbroeder, bij wien het noodige entrain tot sport ge
mist wordt.
Zooals U natuurlijk bekend is, is er in gymnastische oefeningen
voldoende variatie aan te brengen, om den manschappen het vervelende
eener eindelooze herhaling der oefeningen te kunnen besparen en de
ambitie gaande te houden.
(Dat ik hier met mijn geëerden briefschrijver accoord ga, meen ik
straks duidelijk genoeg ontwikkeld te hebben.)
Het spreekt verder ook van zelf, dat juist de vakman de kunst
het beste verstaat, om die hoog noodige en nuttige variatie aan te
brengen en dat die meestal ontbreekt bij een niet speciaal voor
de gymnastiek opgeleid kader.
Ook de deskundige zal het best eene rationeele opvolging van
oefeningen kunnen kiezenmet de nooden van afzonderljjke indi-
viduën rekening kunnen houden, en tegen overdrijving en daaruit
voortspruitende nadeelige gevolgen voor de gezondheid (overgroote
vermoeidheid, hartkloppingen eaz.) kunnen waken.
Daarom nóg eens er op gewezen, dat steeds eene geschikte keuze
voor onderwijzer moet kunnen gedaan worden, omdat de gymnastiek,
geleid door leeken, als een gevaarlijk wapen in eene kinderhand te
beschouwen is.
In de tweede plaats is het natuurlijk wenschelijk, de manschappen
aan eene geneeskundige keuring te onderwerpen en van het gymnas-
tiek-onderwjjs die militairen vrij te stellen, voor wie het volgens
verklaring van een officier van gezondheid schadelijk zou kunnen
zijn, (hartlijders, personen met ingewandsbreuken enz.)
Yerder dient reeds in den recrutentijd met het onderwijs in de
gymnastiek te worden aangevangen en hoe veelzijdiger de oefeningen
in dit eerste tijdperk van het soldatenleven zijn, des te gelijkmatiger
en gezonder zal de lichaamsontwikkeling en verbetering plaats hebben.