1008
dat wanneer de nood aan den man komt en wij ons grondgebied heb
ben te verdedigen tegen eenen goed bewapenden tegenstander, eene
goed bewapende artillerie het moreel van den soldaat hoog zal houden,
eene slecht bewapende dat moreel zal vernietigen en aldus meer na-
dan voordeel zal brengen.
Nog veel zal er moeten geschieden eer Indië verdedigbaar zal zijn,
eer wij gerust de toekomst te gemoet kunnen gaan. Hoezeer ook
geklaagd wordt over den slechten toestand der geldmiddelen, toch zal
er geld toegestaan moeten worden tot verbetering van vele leger
toestanden en zij die zich met hand en tand verzetten tegen het uit
geven van meer geld voor militaire doeleinden, zij mogen bedenken,
dat dat geld gevraagd wordt tot behoud van onze koloniën, zonder
welke immers het kleine Nederland nooit groot geworden zou zjjn
en ook nooit groot zal kunnen blijven.
De toestanden in Oost-Azië hebben zich allengs gewijzigd en niet
ten voordeele van Nederland.
Tot de tanden gewapend staan Europa's volkeren tegenover elkander
en komt het eenmaal tot een oorlog, waarin ons vaderland zal wor
den gemoeid, dan komt de verantwoordelijkheid van de dingen, die
gebeuren zullen, op hen neer, die het aan het leger onmogelijk heb
ben gemaakt zijn taak naar behooren te vervullen.
De bezuiniging van millioenen kan eene schade van duizend mil-
lioenen ten gevolge hebben.
Doch het was het doel niet van dit opstel om aan te geven, hoe
wij er naar hunkeren, dat men ons geve wat ons toekomt, integendeel
we wilden juist gewagen van datgene wat reeds verkregen is, we stel
den ons slechts voor te trachten onzen kameraden, die nog niet in de
gelegenheid zijn geweest kennis te maken met ons nieuw geschut,
daarvan een indruk te geven en tevens van hetgeen men daarvan
kan verwachten.
Aan de Lombok-expeditie is het voornamelijk te danken, dat de
noodzakelijkheid helder aan het licht kwam, het vestinggeschut, dat
zelfs tegen een inlandschen vijand onvoldoende vermogen bleek te
bezitten, door meer moderne vuurmonden te vervangen.
Als gevolg daarvan werden in Indië de noodige gegevens verza
meld en de eischen opgesteld, waaraan de uit Nederland te ontbie-
