1015 Om een as is beweegbaar een wijzer, bestaande uit 2 deelen. Het kortste tegenover den verdeelden rand geplaatste deel is voorzien van eene uitholling, waarmede zij geschoven wordt op een tap van het langste deel. Door eene over dien tap in de uitholling geplaatste veer wordt het kortste deel van den wijzer steeds tegen den ver deelden raad gedrukt en pakt haar getande voorzijde in de tanden van den verdeelden rand. De wijzer kan dus alleen verplaatst worden door met de hand het kortste deel tegen het langste te drukken. De wijzer is aan weerszijden voorzien van een pijltje. De afstand dier pijltjes bedraagt 1°. De tanden zijn zoodanig ingesneden, dat de pjjltjes steeds tegenover een verdeelstreep van den getanden boog komen te staan. De wijzer kan dus slechts tot op 1° nauwkeurig worden gesteld. Over den wijzer is een huisje met libel beweegbaar door middel van een as, waarop een rondseltje, dat door knopjes (een aan de vóór- en een aan de achterzjjde van het quadrant) kan worden bewogen. De tanden van dat rondseltje werken op de tanden van eene tegen de onderzijde van den wijzer ingelaten getande stang, zoodat het huisje vóór- en achterwaarts kan worden bewogen. Op het huisje is aan weerszijden een pijltje aangebracht en op den wijzer eene verdeeling van 0 tot 60'. Aan de zijde waar de verdeeling op den rand loopt van 0 tot 45, loopt die op den wijzer van af de spil naar den rand van 0 tot 60, aan de keerzijde van 60 tot 0. Door den wijzer op het huisje te stellen tegenover een der verdeel strepen op dien wijzer is het mogelijk het quadrant tot op 1'nauw keurig te regelen. Deze fijne beweging kan verkregen worden door dat de boven- en onderzijde van den wijzer flauw cirkelvormig is geconstrueerd, waardoor bij het verplaatsen van de libel aan deze eene zeer geringe helling wordt gegeven. Bij het vuren onder groote elevatie wordt het quadrant zoodanig op den vuurmond geplaatst, dat het met den normalen stand een hoek van 45° maakt. Is de wijzer aan de zijde, waar de verdeeling op den rand van 0 tot 45° loopt, juist op dit laatste cijfer ingesteld en draait men het dan 90° om, dan zal men zien, dat het pijltje aan de achterzijde niet

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1899 | | pagina 495