97
schappen moesten worden aangevuld; aan de jaren, dat de enorme
verliezen dwongen tot het aannemen van een groot aantal vreemdelin
gen, waarbij veel kaf onder het koren aan het tijdperk van Generaal
van der Heijden, toen de uiterste krachtsinspanning van het leger werd
gevergd, een der redenen waarom ontijdig werd overgegaan tot een
verandering van politiek, waardoor ook het leger de noodige verade
ming zou worden geschonken. En dan de beri-beri jarenhet bederf
uitgaande van een betrekkelijk kleine troepenmacht, gelegerd in een
hoekje der Atjeh-vallei en voortwoekerend door het geheele leger tot
het algeheele uitputting nabij was
Zeker, de Nederlaudsche Atjeh-politiek stelde aan het leger hooge
eischen, maar aan den wil om de krachten van dat leger optevoeren
ontbrak het niet; dat het resultaat van dat pogen veelal zoo opmer
kelijk gering was, moet grootendeels worden toegeschreven aan een
organisatie, die niet berekend was voor groote schokken, z ware verlie
zen en daartegenover buitengewone aanvulling. Steeds zijn jaren
uoodig geweest om een plotseling verbroken evenwicht geleidelijk te
herstellen. Het lieeft onze organisatie steeds aan de noodige veerkracht
ontbroken. Als buitengewone inspanning van het leger moest worden
gevergd, dan waren de beschikbare krachten veelal reeds verbruikt
vóór zich de invloed deed gevoelen van de maatregelen, die genomen
waren om het leger krachtdadig te versterken.
Ten slotte nog het krachtigste argument voor mijn betoog, dat de
bestaande legerorganisatie niet berust op deugdelijke grondslagen, een
argument ontleend aan de geschiedenis der laatste jaren. Tijdens de
operatiën op Lombok, na den overval, moest de formatie van de
infanterie tijdelijk worden uitgebreid bij Gouvernements besluit dd°. 2
November 1894 N°. 20 met 1 luitenant-kolonel, 2 majoors en 6
kapiteins en bij de Gouvernements besluiten dd°. 10 October en 27
November 1894 N°. 3 en N°. 2 a nogmaals met 2 majoors en 8
kapiteins. De laatste uitbreiding hield verband met de tijdelijke
oprichting van 2 recrutenbataljons. Deze recrutenbataljons waren
31 December 1894 sterk 22 officieren (de 12 luitenants, hieronder
begrepen, werden gevonden uit de normale formatie van het leger)
863 Eur., 78 Amb. en 439 inl. Was dus de expeditionnaire macht
op Lombok na den overval slechts 4 bataljons sterk en bedroeg
