107
Vandaar dat de expeditionnaire macht, welke den tijdelijk opge
geven strijd opnieuw moest gaan aanbinden, alles behalve een ideaal
van samenstelling was. En toch is het wel niet betwistbaar, dat men
voor deugdelijken arbeid deugdeljjke middelen noodig heeft. Men
schijnt bij ons, en hier denk ik aan het teekenende „penny wise and
pound fooiish", nog altijd niet te begrijpen, dat het bovenal in kolo
niale oorlogen zaak is den strijd zooveel mogelijk te bekorten, den
troep zoo spoedig mogelijk in hygiëaisch minder ongunstige verhou
dingen te brengen.
Bij dit alles legt ook de moreele indruk groot gewicht in de schaal.
Een goed geoefend, voldoend sterk leger waarborgt snel handelen en
indrukmakend succes met een minimum kosten, terwijl bovendien
ook het aantal oorlogen zal verminderen als gevolg van den grooten
indruk, door energiek optreden gemaakt. Ik herhaal dus, dat er voor
mij geen twijfel bestaat of een leger van voldoende sterkte zal de kolo
niale middelen op den duur minder bezwaren dan een leger, dat tel
kens te zwak blijkt voor zijn taak.
Dat in het eerste geval de kosten ook gelijkmatiger drukken omdat
niet telkenmale tot buitengewone maatregelen, waaraan buitengewone
onkosten verbonden zijn, behoeft te worden overgegaan, kan mede
slechts een voordeel zijn.
Had ik het hierboven over de sterkteverhouding tusschen de ver
schillende elementen, thans nog iets over de samenstelling van het
het inl. element. Hoeveel verschillende volken hun contingent leveren
voor dit deel van het leger, zagen wij boven.
Toch bestaat het inl. element voor verreweg het grootste deel uit
Javanen, voor nog grooter deel uit bewoners van Java. Vooropstel
lende, dat in militaire waarde, dooreengenomen, niet veel verschil
bestaat tusschen de verschillende onderdeeien van het inl. element, is
aan het feit, dat het belangrijkste eiland van onze bezittingen ook nage
noeg geheel voorziet in de behoefte van het leger aan inl. militairen,
zoowel een voordeel als een nadeel verbonden. Dat de bron van aan
vulling, waaruit ook de legerreserve zal moeten voortkomen, zich
beviudt in het centrum van onze bezittingen, op het belangrijkste
eiland, dat als zoodanig dus het langst behouden zal moeten blijven,
is een enorm voordeel. Dat het leger, voor een goed deel geconcen-
