318
ons en een bepaalden persoon connecties bestaan, het leven van dien
persoon gevaar loopt. Dikwerf wordt hij zelfs reeds vermoord op
eenig vermoeden en strekt de wraak zich uit tot het geheele gezin.
De straf voor de ons verleende hulp volgt soms zeer spoedig. Voor
beelden bestaan, dat spionnen, die zich niet onder onmiddellijke be
scherming der bajonetten bevonden, binnen veertien dagen vermoord
werden. De drijfveer, die den spion er toe brengt zijne landgenooten
te verraden, is nagenoeg altijd geldzucht. Het gevaarlijke der door
hem te prestoeren diensten maakt 't noodig, wil men veel hulp van
den spion hebbeD, hem ook ruim te beloonen, wanneer de waarheid
van door hem gedane belangrijke mededeeliDgen blijkt.
Maakt men gebruik van een spion, zoo zal alles in het werk ge
steld moeten worden om te voorkomen, dat de vijand te weten komt,
welke persoon dien dienst verricht. Het brengen van berichten zal
bij voorkeur 's avonds geschieden. Ontmoet men den spion in 't bijzijn
van anderen, zoo doet men 't voorkomen of men den man niet kent.
Bij de tochten, die het gevolg zijn van zijne berichten, maakt men
zoo min mogelijk van zjjne diensten als gids gebruik. Moet zulks
geschieden wegens gebrek aan terreinkennis en aan andere goede gid
sen, zoo moet getracht worden te voorkomen, dat hij door landge
nooten gezien wordt. De spion moet niet geheel vertrouwd worden.
De voorbeelden zijn niet zeldzaam, dat onder het voorgeven een
bericht te brengen, een spion trachtte kennis te krijgen van onze
bewegingen of van de inrichting van bivak of kampement, om, door
deze kennis aan den vijand mede te deelen, hem in staat te stellen
zijn slag te slaan.
Tegen een inlandschen vijand strijdende, is 't van belang te weten
of zich bij de vijandelijke benden priesters bevinden of personen, die
zich ten doode gewijd hebben, daar de aanwezigheid van dergelijke
lieden in den regel aanleiding geeft tot een krachtigen weerstand,
waarbij handgemeen nagenoeg altijd voorkomt. De persoonlijkheid
van den aanvoerder is bij den inlandschen vijand van grooten invloed,
zoodat uit zijn naam dikwerf eenigermate de activiteit eener vijan
delijke bende is op te maken.
Het beste middel om juiste gegevens te verkrijgen, is eigen waar
neming. Hierbij valt veel op te maken uit kenteekenen.
