401
eiland Hainan. De spoorwegconcessie verzekerde het Fransche rijk
de industriëele- en commerciëele exploitatie van Yunnan, terwijl het
verkrijgen van de baai van Kouang-tcheou mogelijk het ontstaan
ten gevolge zou hebben van een débouché ter zee voor den handel
van Kouang Toung en Kouang Si.
De baai van Kouang-tclieou bezit goede ankergronden, is voldoende
diep, geeft beschutting tegen de moessons en andere winden en is
met hare Zuidelijke en Oosteljjke ingangen gemakkelijk te bewaken.
De toegang tot de baai is echter moeilijk door de hevige branding,
die er in sommige tijden staat. In het Zuidelijk deel stroomt eene
rivier uit, die het transport van de produkten uit dat gedeelte van
Kouang Toung kan vergemakkelijken. De baai is door Frankrijk ge
kozen om te dienen tot offensiel- en defensief marine-station, als
mede tot steenkolendepot voor de Fransche eskaders in Oost-Azië
deze keuze werd voornamelijk bepaald door de ligging der baai ten
opzichte van Tonkin. Alhoewel Kouang-tcheou eene domineereude
ligging heeft ten opzichte van het eiland Hainan, zoo is de baai uit
een handelsoogpunt van niet zoo groot gewicht, omdat zij buiten de
route der groote stoomvaartlijnen op China ligt en bovendien het vaar
water door de vele mist en de aanwezigheid van zandbanken, uiterst
gevaarlijk is; het zou Frankrijk dan ook millioenen kosten die reede
naar behooren te verbeteren.
Het eiland Hainan. Aangaande dit eiland, dat zelfs in China
weinig of niet bekend was, gingen de meest wonderbaarlijke verhalen
omtrent zeeroovers, een slecht klimaat, enz., totdat in Haart en April
1896 een Franschman, de heer Claudius Madrolle voor het eerst Hai
nan bezocht. Deze vervaardigde er een kaart van en zijne mede-
deelingen betreffende den toestand van het eiland waren zoo gunstig,
dat een industriëel uit Tonkin er een albumine-fabriek oprichtte,
die ongelukkiger wijze, op aanstoken van eenige raddraaiers, in Sep
tember 1896 door de bevolking werd verbrand en uitgeroofd. Deze
gebeurtenis gaf aanleiding tot politieke verwikkelingen.
Toen den eersten Januari 1898 het telegrafisch bericht in Engeland
kwam, dat Fraukrijk de vlag op dit eiland had geheschen, was de stem
ming in de Engelsche bladen ten opzichte van dat belangstellend
optreden van de Fransche Republiek in Oost-Azië, niet dubbelzinnig.
