409
concessies op handelsgebied, noch het verdrag betreffende Fou Kien
bevrediging heeft gegeven aan de wenschen van het Japansche volk.
"Wel doet de gedachte aan een verbond tusschen Japan, de Yereenigde
Staten en Engeland de stemming eenigszins veranderen, doch tegen
over deze gunstige combinatie staat weer de herinnering aan Weï-haï-
Weï en de mogelijkheid, dat tengevolge van de bezetting van de
Philippijnen moeilijkheden tusschen de verschillende mogendheden
zullen ontstaan.
De vooruitstrevende partij in Japan wil, steunende op het bezit
van een krachtig leger en een uitstekende vloot, energiek optreden
en uit het feit, dat het aan Maarschalk Yamagata gelukt is de oorlogs-
begrooting te doen aannemen, mag wel afgeleid wordeD, dat in de
toekomst met dien offensieven geest rekening gehouden zal moeten
worden.
Was de bedoeling van de voorgaande beschouwingen een overzicht
te geven van de politieke verhoudingen in het groote Chineesche
rijk en mededeeling te doen van eenige belangrijke zaken van economi-
schen of commerciëelen aard, voorzooverre die van invloed zijn geweest
op do staatkundige verwikkelingen, zoo rest ons nog, in aansluiting
met het reeds behandelde, gegevens te verstrekken betreffende de
mogelijke militaire krachtsontwikkeling van het Chineesche rijk zelf
en ter vergelijking daaraan toe te voegen de sterkte der maritieme
strijdkrachten van de verschillende mogendheden, die in het verre
Oosten in de toekomst een rol kunnen spelen.
Daar de spoorweg geroepen is een grooten invloed op de toekomst
van China uit te oefenen, zoo is voor een militair-geographische studie
van het Chineesche rijk de literatuur betreffende dit onderwerp zeer
aan te beveleo, weshalve wij voor uitvoerige gegevens verwijzen naar
de belangrijke geschriften, welke over die quaestie zijn verschenen 1).
Ten slotte wenschen wij even aan te stippen in hoeverre de gebeur
tenissen in China ook hun invloed doen gelden op onze militaire- en
staatkundige positie in Z.O. Azië.
1) De bij deze studie behoorende kaart geeft ons een voldoend overzicht van de
spoorweg1 exploitatie.
Zie verder: „La Chine"; „The Break-up of China"; „Vereeniging ter beoefening v/d
Krijgswetenschap, Vertalingen en Overdrukken Ko. 1. IV Serie enz."
Dl. I, 1900. 27
