441
genoemde „instinct" van zijn patiënten, en die daardoor nimmer
een wateraanwending behoeft door te zetten, waarvan deze of gene
patient een natuurlijken afkeer heeft, dien hij toont niet te kunnen
overwinnen. Het behoeft haast wel geen vermelding, dat het badper-
soneel wat men noemt „geschoold" is, d.w z. een degelijke opleiding
van den geneesheer-directeur zelf heeft ontvangen.
Figuur 4 geeft de platte grond der eerste verdieping, waarheen
twee trappeu (een voor de dames en een voor de heeren) en een
lift toegang verleenen. Op die verdieping bevinden zich behalve
een wachtkamer en kamers voor het personeel
A, de zalen voor Zweedsche gymnastiek, figuur 5, een voor dames
en een voor heeren, waarin de patiënten onderworpen worden aan
passieve- en weerstandbiedende gymnastische bewegingen, waar men
hen zoo noodig leert ademhalen, waar hen bij sommige hartaandoe-
ningen het hart geklopt wordt alsof het een biefstuk was, doch op
een wijze, die aangenaam aandoet en den patient een aangenaam
gevoel van behagelijke rust bezorgt. Men vindt in die zalen allerlei
hoogst eenvoudige werktuigen. De samengestelde machines, waaraan
de Zanderinstituten zoo rijk zijn, mist men er geheel, en wel op grond
van de overweging, dat de handen- en hersenarbeid van een geoe
fend gymnastiekmeester, nimmer met succes door de bewegingen van
een dom werktuig kunnen vervangen worden,
In die localen worden spiergroepen of spierbundels, of hoe ze
ook heeten mogen, in werking gebracht, die reeds lang waren
gaan insluimeren, of nimmer te voren aldus gewerkt haddeD, en dat
alles zonder dat de patient ook maar in het minst mag vermoeid
worden.
Btwee kamers voor gewone massage.
C, een kamer voor fijnere massage van keel, neus, hart, enz., waar
voor nu wel een instrument, een z.g. „concussor", voor het opwekken
van trillingen gebruikt wordt, doch dat alleen door de hand van den
docter leven ontvangt.
D, vier kamers voor electrische behandeling, franklinisatie en fara-
disatie, het electrische bad, de toepassing van X-straleo en de aller
nieuwste toepassing met electrische golven (wisselstroomen van hooge
spanning en hooge frequentie).
Dl. I, 1900. 29
