485
de moeite waard een of meer harer loten naar den Oost-Aziatischen
„bodem over te planten; de tabaksbouw op Sumatra hangt nog steeds
„af van het welgevallen van schrandere in China gevestigde vreem
delingen ODze suiker brengt in China welvaart aan anderen; de geest
dracht onzer weinig talrijke baanbrekers in deze landen wordt ge
breideld door het gevoel van gemis aan steun, zoowel van het Yader-
„land als van de koloniën; de Nederlandsche speculatiegeest,
„anders vrij gevoelig voor elk lichtend puntje, schijnt blind voor
„den straal, die uit China komt; en, waar andere natiën aan het
„Hemelsche rijk onderdanen hebben afgestaan voor den dienst der
„telegrafie, post-, douanen-, administratie-, spoorwegwezen, leger, vloot,
„onderwijs, zeewezen, werken van waterstaat en van technischen
„aard in 't algemeen, daar heeft Nederland gewacht, geaarzeld, ge
schroomd, zich onthouden
Uitingen, zooals in bovenstaande regels zijn neergeschreven, moeten
stellig tot ernstig nadenken stemmen, te meer als men die in verband
brengt met de talrijke meeningen, die in den laatsten tijd verkondigd
zijn betreffende eene mogelijke bedreiging van het voortdurend bezit
onzer rijke koloniën.
Naast de belangrijke beschouwingen over de neutraliteit van Neder-
landsch-Indië, voorkomende in de 10de aflevering 1899 van dit
Tijdschrift, mogen in verband met de gebeurtenissen in China zeker
wel twee belangrijke zaken ter overweging worden aanbevolen, t.w
1°, het vraagstuk van de verdediging van Ned. Iodië, meer in 't
bijzonder de mogelijkheid van eene bedreiging ODzer vestiging aldaar
tengevolge van politieke verwikkelingen in Oost-Azië 1);
1) Wij brengen hierbij in herinnering het feit, dat wij in onze Oost-Indische bezit
tingen geheel afhankelijk zijn van Engelsohe kabels. Bij eventueele verwikkelingen met
Engeland zullen wij niet alleen hier te lande in een ondragelijke onzekerheid verkeeren
omtrent hetgeen in Indië gebeurt, maar de afsnijding der verbinding zal ook van ernstig
nadeel kunnen zijn op den loop der zaken, daar het toch van het grootste belang is, dat
de Regeering in Ned. Indië in gestadig overleg kan blijven met die in het moederland.
Daar de „neutraal verklaring" der kabels, het beste middel om deze ernstigequaestie
op te lossen, nog steeds tot de vrome wenschen behoort (conventie van Rome Dec. 1871
en Jan. 1872) zoude eene kabelverbinding (Nederlandsche) met Saigon zeker wel eene zaak
van ernstige overweging kunnen zijn, te meer, daar de lijn Batavia-Saigon, die ongeveer
1300 K. M. lang is, slechts 3 millioen gulden zoude kosten en Saigon volgens bericht
van den Gouverneur-Generaal van Fransch Indo-China door een Franschen kabel ver
bonden zal worden met de Russisch Trans-Siberische lijn. Als dus werkelijk Neerland's
