533
Waar geene resultaten geëischt kunnen worden, is ook geene verant
woording voor de uitkomsten denkbaar. Het Yoorloopig Voorschrift" is
dientengevolge correct daar, waar het den compagniescommandant slechts
verantwoordelijk stelt: „dat het onderwijs wordt gegeven" met de verscher
ping: „in alle onderdeelen met de meeste nauwgezetheid." 2 le. alinea).
Geen vertrouwen kunnende stellen in de onderwijzers en evenmin bij
machte een aansprakelijkheid voor de resultaten, van de zijde der compag
niescommandanten, in het leven te roepen, gaf men van hoogerhand uitge
breide voorschriften omtrent de wijze, waarop het onderwijs gegeven moest
worden. Psychologisch eene fout. Waren geene voorschriften gegeven en dus
aan de compagnies-commandanten overgelaten op welke wijze zij het sehiet-
onderricht wilden geven, dan ware voor de niet te eischen poenale ver
antwoordelijkheid toch bij velen de moreele verantwoording in de plaats
getreden, hetgeen niet tot zijn recht komt, wanneer men den compag
niescommandant dwingt om, tot zekere hoogte, slechts uitvoerder te zijn
van de bevelen in het voorschrift gegeven.
Het bovenstaande diene tot staving van mijne meening, dat er, ondanks
herhaalde wijzigingen van de voorschriften, geone merkbare verbetering
in de uitkomsten te verwachten zijn en dit: omdat men tot nog toe steeds
aan de gevolgen tornt zonder door te dringen tot de oorzaak.
Segerie, 22- 2- 1900.
D. Bakker.
