65
die vóór de monding gevormd wordt, geen vertraging, zoodat de tweede
knal den eereten nadert en er als het ware mede samensmelt.
Bij grooter kaliber driDgt de buitenlucht gemakkelijker en sneller
de ziel binnen, terwijl daarentegen de achter het projectiel ontstaande
luchtledige ruimte, door hare grootere doorsnede, eveneens grooter
wordt en door de haar omringende lucht langzamer wordt gevuld.
In dit geval wordt dus de eerste knal verhaast, de tweede daaren
tegen vertraagd, en daardoor de knallen beter afzonderlijk hoorbaar.
Wij vestigen er de aandacht op, dat hier slechts van eene betrek
kelijke vertraging gesproken kan worden, wijl de in beschouwing
komende tijdsruimten zoo kort zijn, dat de tijdsverschillen tusschen
de beide knallen slechts in honderdsten van secunden kunnen worden
uitgedrukt.
Daarom en door het onvolkomen waarnemingsvermogen van het
menschelijk oor zijn de beide knallen in het algemeen niet van elkan
der te onderscheidenhet best kan men ze beiden hooren, wanneer
een der knallen in zijne voortplanting naar ons oor vertraagd wordt,
zoodat hij met voldoende vertraging ons oor bereikt; dit heeft bijv.
dan plaats, wanneer wij tegenover het vuurwapen staan en de eerst
ontstane knal door de snel daarop ontstaande geluidgolven van den
tweeden als het ware teruggeworpen, dus vertraagd wordt 1).
De knal vrijheid van het schot werd voor het eerst opgemerkt in de
Mailander straatgevechten in 1848, waarbij enkele oproermakers wind
buksen en met schietkatoen geladen geweren gebruikten. Nu waren
wel is waar deze geweren eigenlijk niet knalvrij, maar de knal der
windbuksen is zeer zwak en die der schietkatoengeweren was door de
groote brisante werking van het los gebruikte schietkatoen zeer scherp
maar ook zeer kort, zoodat bij door den korten duur van den indruk
nauwelijks hoorbaar was. Om licht verklaarbare redenen werd van
beide wapens spoedig afgezien.
Id den laatsten tijd deed de Fransche overste Humbert pogingen
tot vermindering of opheffing van den knal. Wijl het hoofddeel
van den knal wordt veroorzaakt door het binnendringen van de
buitenlucht in de ziel, beproefde Humbert deze hoofdoorzaak op te
1) F. J. P. S. zal in het bovenstaande vermoedelijk de beantwoording vinden van
zijne vraag op blz. 1161 van den vorigen jaargang. Red.
Dl. I, 1900. 5
