160
In garnizoenen, waar Amboineezen liggen, wordt het meer, doch die
brengen ook veel meer geld in de cantine dan Javanen.
Bovendien vraag ik U, waarmee bezorgt ge den soldaat meer blijvend
genoegen, door een avond een duren goochelaar te laten optreden of door
op ruime schaal de Soerat Chabar Soldadoe te verspreiden?
Het antwoord kan niet twijfelachtig wezen.
Die exemplaren moeten echter, willen zij gelezen worden, rechtstreeks
aan de compagnie zelf geadresseerd worden. De meeste Inlanders en
Amboineezen komen nu eenmaal niet in de cantine.
Op kleine posten is dat wat anders, daar behoort het blad op de
leestafel der cantine thuis en daar komen de Kromo's van zelf. Nu
zijn er enkele heeren, die meenen, dat de Inlanders toch niet zullen
lezen, maar die schijnen nooit erg veel op het doen en laten van onze
bruine strijders te hebben gelet. Over het algemeen leest en schrijft
een Inlander juist graag. Ik heb ze wel gesnapt met een Hollandsch
boek of een Hollandsche courant, waarmee ze dan machinaal, zonder er
iets van te begrijpen natuurlijk, hun kunst in practijk brachten. Geven
wij nu hun die S. Ch. S. in handen, dan tien tegen een, dat ze haar
met graagte zullen lezen en herlezen en den inhoud in zich opnemen.
Zal 't ook voor andere Inlanders geen prikkel wezen om zoo spoedig
mogelijk te leeren lezen, wanneer ze zien hoe hun kameraden deftig
hun krantje bestudeeren?
Wij hopen daarom voor Amboinees en Inlander, dat de Plaatselijke
Militaire Commandanten gunstig in deze quaestie zullen beslissen.
Mocht onverhoopt de cantinekas te arm wezen, dan zou het 't beste
zijn, wanneer de Plaatselijke Adjudant lijsten onder officieren en burgers
liet circuleeren om door maandelijksche bijdragen van een kwartje (dan
teekent ieder!) een fonds te stichten voor de gratis-verspreiding der
S. Ch. S. onder de Inl. en Amb. militairen van het garnizoen.
Dat loopt dadelijk verbazend op, want voor Batavia zouden 25 heeren-
inteekenareu al voldoende zijn om de 75 per jaar bij elkaar te brengen.
Men zou dus overal kwartjesfondsen kunnen oprichten tot gratis-ver
spreiding van S. Ch. S. en Soldatenkrant, dan profiteeren de Europeanen
er ook van.
Wanneer b. v. te Batavia 175 officieren en particulieren voor een
kwartje contributie per maand inteekenden, dan zou men reeds 10 ex.
per Inl. compagnie en 20 ex. Soldatenkrant per Eur. compagnie en bij
de Cavalerie en Artillerie kunnen verspreiden en dan nog een batig
saldo hebben van 137.50.
10 per maand bodeloon (de bode natuurlijk een gegageerd Inl. militair) kan
daar nog af, terwijl de 17.50 dan bestemd zijn om de gaatjes aan te vullen.
Ten slotte zouden H. H. Luitenant-Adjudanten het Inlandsche Kader
