212
dier buiten gevecht gesteld wordt, wordt hierdoor het geheele stuk
tot bewegingloosheid gedoemd. Bij ontstentenis van draagdieren kan
de bediening het materieel wel tijdelijk trekken, maar niet over een
eenigszins grooten afstand dragen. En zou dus het gevaar van een
stuk te verliezen, of wat even erg is, een gedeelte van één stuk,
alleen te voorkomen zijn door per stuk één of meer reservedieren
in te deelen. Daar deze methode de gevechtsbatterij evenwel aan
zienlijk zal uitbreiden, haar aan meerdere verliezen zal blootstellen,
nog meer kans geeft op oponthoud, waar het streven moet zijn een
zoo gering mogelijk aantal dieren te hebben, verdient zij geen aan
beveling. Bovendien doet het trekken de gelegenheid aan de hand,
daar, waar het terrein eenigszins met goede wegen doorsneden is
en die zijn voor de bergartillerie met haar smal spoor al heel spoedig
goed de krachten der dieren te sparen tot op de oogenblikken, wan
neer zij in zwaar sawah- of bergterrein al hunne krachten behoeven.
Ten slotte kan het nog voorkomen, dat sommige dieren, door druk
king of verwonding tijdelijk ongeschikt zijnde tot dragen, zich nog
leenen tot trekken.
De draagtuigen zijn op zeer eenvoudige wijze geschikt te maken
tot trekken. Bij onze bergartillerie wordt die geschiktheid ontleend
aan slechts één draagriem met twee strengen, terwijl wat de slijticg
der naafbussen betreft, juist opgemerkt werd, dat die niet schaadt
aan de juistheid van het vuur.
Het Zwitsersch tijdschrift voor A. en GL betwijfelt ook nog of bij
de voorgestelde stuikaffuit de veeren meergenoemden terugstoot zullen
kunnen verdragen en zoo ja, of ze dan het omduikelen beletten zul
len, aangezien het Zwitsersche bergkanon bij 6 Kgm. en een affuii-
hoek van 231 °/00 herhaaldelijk omslaat.
II. Ontwerp van den Zwitserschen Kapitein BaumÜD.
Hoewel geheel dezelfde ballistische eischen aan een nieuw berg
kanon stellende, tracht deze ontwerper toch langs een anderen weg
tot zijn doel te geraken en eischt vooral op tactisch gebied minder
van het materieel. Vooropstellende dat snelheid van beweging en
handelingen bij de bergartillerie geheel uitgesloten zijn en het stel-
