12
slechts in den toestand van rust gekookt kan worden. Bovendien
moet men niet uit het oog verliezen, dat de uitrusting met een det^
gelijk kookapparaat niet belet, dat alarm, haastig opbreken uit een
bivouak of kamp en dergeljjke, dikwijls in den krijg voorkomende
eventualiteiten, ernstige beletselen opleveren voor eene behoorlijke
spijsbereiding.
De beste oplossing van het vraagstuk zal dan ook waarschijn
lijk gevonden moeten worden door de invoering van z.g. keuken
wagens, zijnde voertuigen, waarop een fornuis is aangebracht. De
constructie van dit materieel moet natuurlijk toelaten, dat deze
voertuigen de troepen overal kunnen volgen, zonder dat ongunstige
terreingesteldheid een hindernis mag opleveren voor de bereiding
der spijzen gedurende den marsch. Door de invoering der keuken
wagens zal men dus het groote voordeel verkrijgen, dat zelfs gedurende
den marsch gekookt kan worden, zoodat de spijsbereiding daardoor
in ieder opzicht veel meer verzekerd is.
Een groot nadeel is het evenwel, dat, waar de keukenwagens de
troepen absoluut niet kunnen volgen, de spijsbereiding onmogelijk is,
tenzij de fornuizen afzonderlijk vervoerd kunnen worden, evenals de
eerst beschreven kookapparaten. Een tweede nadeel is, dat door de
nvoering der keukenwagens, het aantal voertuigen bij den troep
noodwendig vergroot moet worden, doch dit laatste nadeel weegt niet
op tegen de daaraan verbonden voordeelen.
Als type van een keukenwagen kan dienen het toestel beschreven
door Henri Entz in zijne brochure: „Alimentation des troupes en
campagne."
Dit toestel bestaat uit een fornuis met schoorsteen, bevestigd op
een onderstel, dat voorzien is van twee raderen. Het gewicht van
den keukenwagen met 48 kookketels, die allen gevuld zijn, benevens
brandstof voor 24 uur, bedraagt -t 1600 K.G. Dat van een met
25 kookketels 800 K.G. 1), bij eene lengte van 5 M. voor beide
wagens, de bespanning medegerekend.
Door een vernuftig samenstel van platen en ringen, blijven de
kookketels in het fornuis steeds vertikaal, zoodat geringe oneffen-
1) Dit gewicht kan natuurlijk ook belangrijk verminderd worden, door enkele deelen
van aluminium te vervaardigen.