13
heden van den weg, hellingen, ecz. geen beletsel opleveren voor de
spijsbereiding gedurende den marsch.
Uit den aard der zaak behoort het tot het gebied der techniek
om bedoeld materieel zoo doelmatig mogelijk in te richten voor het
vervoer van vivres, brandstof en water en dat het ook zoo noodig
voor andere doeleinden dienstbaar gemaakt kan worden 1), waardoor
men ander materieel wellicht zoude kunnen verminderen. Wat be
treft het aantal der kookfornuizen of keukenwagens, zoo zijn twee
ft vier 2) van dergelijke toestellen per bataljon infanterie en naar
verhouding een gelijk: aantal voor de andere wapens ruim voldoende
te achten. Ofschoon bij verschillende legers reeds proefnemingen met
boven omschreven materieel hebben plaats gehad 3), schijnt de kans
tot definitieve invoering daarvan toch gering, niettegenstaande die
proefnemingen over 't algemeen niet ongunstig z{jn uitgevallen. Wel
licht is dit toe te schrijven aan het feit, dat alleen de keukenwagens
volkomen voldaan hebben en dat men, door de invoering daarvaD,
noodwendig het getal der voertuigen zoude moeten vermeerderen.
In welken zin men evenwel het vraagstuk van de spijsbereiding te
velde wil oplossen, wenscheljjk is het in ieder geval ook voor het Ne-
derlaDdsch-Indische leger daaromtrent spoedig tot een besluit te komen.
A A. J. C. Hookn.
1) Vervoer van munitie, pioniergereedschap, enz.
2) Naar gelang van de capaciteit en of men al dan niet den eisch stelt, dat alle
troepen nagenoeg gelijktijdig in het bivouak eten.
8) Zie o. a:
le. Neue Mil. Blatter Februari 1878.
2e. Neue Mil. Blatter November 1876.
3e. Mil. Wochenblatt No. 8 van 1894.
4e. Zeitung *59 1894.
5e. Internationale Revue über die gesammten Armeen und Flotten Januari/Maart 1888.
6e. Alimentation des Troupes en Campagne Fourneau-Entz bladz. 20 t/m 26.
7e. Die Zubereitung der Speisen im Kriege von Hahn.
8e. B. F. K. No. 12. Omtrent de Schogersche keukenwagen. Deze wagen, die be
stemd is om als mobiele keuken te worden gebezigd, heeft bij een proef, gehouden
bij het He bataljon van het 50e Pruisische Reg. Inf. zeer goed voldaan. In 2 1/2
uur werd daarop het eten bereid voor 340 a 86fr man. De voor de bereiding
der spijs benoodigde hoeveelheid hout woog ternauwernood 40 K.Gr.
