15
behandeling te treden ran aangelegenheden met de tastbare bedoeling
de geschiedenis leerde dit die republiek tot een politieken zelfmoord
te drijven. Immers, door toe te geven aan Chamberlain's eischen zou
de republiek binnen weinige jaren in stede van een Hollandsch een
Engelsch karakter hebben verkregen, terwijl zij door zich daartegen
te verzetten, zoo redeneerde Joe, moest ondergaan gaan in den strijd
tegen de Britsche legerscharen. En juist dat wenschte die minister
dit verklaart de deloyale wijze, waarop de onderhandelingen over
de kieswetregeling werden gevoerd, eene wijze uitnemend geschikt
om den Boeren alle vertrouwen in Engelands bedoelingen te ontnemen,
eene wijze, die noodzakelijk voeren moest tot een crisis, waarin zich de
OraDje Vrijstaat, gedreven door vriendschappelijke gevoelens en niet
het minst door zucht naar het behoud zijner onafhankelijkheid, aan
de zijde der zusterrepubliek schaarde.
De oorlog, door den Britschen minister uitgelokt, brak uit en vond
Engeland onvoldoende voorbereid, eenvoudig omdat Chamberlain
in de overtuiging had voortgeleefd, dat de bedreiging alleen de Boeren
moest dwingen tot het aannemen der gestelde eischen.
Juist daardoor leverde hij het bewijs onbevoegd te zijn tot het
kennisnemen van de Zuid-Afrikaansche aangelegenheden.
De lankmoedigheid van Kruger getuigde van het ernstige voor
nemen om niet dan in de uiterste noodzakelijkheid naar het zwaard
te grijpen, de belangen der republiek zouden, in spijt van andere
overwegingen, beter gediend zijn, indien oom Panl een paar weken
eerder het beslissende woord gesproken had, maar het was met het
oog op de geschiedenis der Boeren eene groote fout van Chamberlain
om te gelooven, dat het door voortdurenden strijd krachtig geworden
volk zich ten slotte zonder strijd zou overleveren aan de genade van
zijn ouden vijand.
Kruger had begrepen, dat de oorlog vroeg of laat moest uitbreken
en de mislukte Jameson's raid rechtvaardigde de maatregelen, die in de
toekomst eene herhaling daarvan wederom moesten doen mislukken.
Had Jameson in '96 voor Chamberlain en zijne partij de kastanjes uit
het vuur gehaald, in '99 spande Joe zich er zelf voor, om, er is grond
dit te verwachten, op gelijke wijze échec te lijden, met dien verstande
echter, dat thans de geheele Britsche natie de gevolgen van zjjne
