286
In het hoofdstuk „Die Bedingungen des Erfolges im Kriege" zegt
Yon der Goltz: „Einige Bedeutung haben auch die Gefechtsformen.
Sie gehen der Truppe durch die Macht der Gewohnheit in Fleiach
und Blut über und erzaugen, wenn sie im Ernstgebrauche versagen,
mehr Entmuthigung, als man es solchem Beweggrunde gestatten sollte.
Die Gefechtsformen werden durch die Reglements festgestellt. Es
ist also nöthig, dasz iu denselben der Sinn für Zweckmaszigkeit durch-
aus vorwallte. Ueberwiegt die Rücksicht auf Schönheit der milita-
rischen Schauspiele oder auf treue Erhaltung des Althergebrachten,
so wird die Truppe nach der ersten Kriegserfahrung das Yertrauen
verlieren und sich unsicher fühlen." 1)
De Pruisen ondervonden in 1866 en in 1870 den grootsten last
van een reglement, dat niet op de hoogte van zijn tijd was. Door
de omstandigheden werden afwijkingen gebiedend noodzakelijk en na
de oorlogsverklaring ingevoerde, gedeeltelijke bijwerkingen waren
noodig, doch werden niet overal bekend en dan streed men maar
zonder reglement.
„Langzamerhand werd gedurende den oorlog in het Duitsche leger
onder den drang der omstandigheden eene soort methode voor den
aanval gevolgd, wel is waar niet zóó ondoelmatig, als die door de
Garde op 18 Augustus gebezigd, doch in elk geval nog hoogst ge
brekkig, zoowel wat den vorm, als de op onvoldoende voorbereiding
berustende toepassing betreft." 2)
Het zou ons te ver leiden, wanneer wij trachtten na te gaan, welke
tactische handelingen door reglementen en welke door voorschriften
behooren te worden geregeld; het zij voldoende, dat de strijd en het
gevecht tegen den Eur. en tegen den inl. vijand afzonderlijke regle
menten en voorschriften eischen.
Yerzuimt het commando van een koloniaal leger hierin te voorzien
en aan de inl. tactiek de plaats te geven, die haar toekomt, dan
stelt het zich bloot aan het gevaar, dat het leger, na zich in den
inlandschen oorlog eene zekere wijze van optreden, afwijkende van
vigeerende, voor dien oorlog onbruikbare reglementen, te hebben
eigen gemaakt, ook in een oorlog tegen een Eur. vijand geen ver-
1) Von der Goltz. Das Volk in 'Waffen. 4. Aufl. S. 133.
2) H. L. van Oordt. Scherpe Taotiek, blz. 139.
