375
overhalen om door een algemeenen aanval tot een beslissing te komen.
Het was de jaardag vaD Majuba, van de nederlaag der Britsche
wapeneD. De herinnering daaraan zou gewis den moed der troepen
ten top voeren, doch zulks zeker in niet mindere mate ook dien der
Boeren doen. De inzet was hoog, maar 't doel de inzet waard. Roberts
stemde toe en vroeg in den ochtend rukten de Canadeezen door de
struiken zoo dicht mogelijk naar de Boerenstelling op. Ongeveer
300 M. daarvan verwijderd, werden zij ondekt en een levendig Mau-
servuur op hen geopend.
Lang duurde het niet. Het gebrek aan discipline moest zich wreken.
De in zeer deerniswaardigen toestand (voedsel was schaars, het ver
blijf in het kamp ondragelijk) verkeerende Boeren, die reeds den
voorgaanden dag bij Cronjé op overgave hadden aangedrongen, maak
ten het den waardigen chef onmogelijk in zijn plan te volharden.
Cronjé toch had in 't besef, dat als hulp uitbleef, de stelling niet
houdbaar zou zijn, beloofd zich over te geven op den 28en, dus
één dag na Majubadag. Hij had zich hevig er tegen verzet op
dien gedenkwaardigen datum te capituleeren. De wijze, waarop een
overgroot deel der zijnen zich aanstelde tijdens den aanval der Engel-
schen, schonk hem de overtuiging, dat de moed er uit was, dat
tegenstand niet baten zou; Cronjé gaf zich over.
De tragische afloop van de zoo roemrijke verrichtingen op het
Westelijke oorlogstoonel, kan Cronjé's reputatie niet schaden. Mis
schien mag men hem met eenig recht koppigheid verwijten, omdat hij
hulp tot het laatst toe als onnoodig van de hand wees, maar voor-
loopig is nog te weinig licht over de laatste Februari dagen verspreid,
dan dat een critiek op juiste basis zoude kunnen berusten. Wie
kan zeggen welke de gevolgen zouden geweest zijp, als Cronjé de
volle medewerking der zijnen hadde gehad op een Majubadsg? Het
zou toch waarlijk niet voor 't eerst in dezen oorlog zijn geweest, dat
de Boeren «et een tienvoudige overmacht in 't strijdperk waren
getreden en de overwinnig hadden behaald.
Wellicht was 't Cronjé's eenige fout, dat hij een te zwaren wissel
trok op de vaderlandsliefde der zijnen. En mocht die vaderlandsliefde
inderdaad zoo groot zijn als wij geneigd zijn te geloovet), dan was
wellicht de aanhankelijkheid aan den stuggen chef te klein en zeker
