415
hunne stellingen aan de Oranje rivier, d.i. van de Zuidelijke toegangen
tot de Republiek.
In den Vrijstaat was men het onderling verre van eens of Bloem
fontein verdedigd zoude worden, dan wel of men zich zou vergenoegen
met het bemoeielijken van Roberts' opmarsch. Getuigt dit hinken op
twee gedachten van groote gebreken in de opperste leiding, vergeten
mag niet worden, dat de wil van het Boerenvolk van overwegen
den invloed is bij de keuze van den commandant-generaal en dat deze
op zijne beurt in den volkswil een factor moet zien, waarmede
rekening dient te worden gehouden.
De bevolking van den Vrijstaat, die van Bloemfontein in 't bijzonder,
is meer dan die der Z. A. Republiek vermengd met Engelsch bloed,
de antipathie tegen al wat Engelsch is, treedt in eerstgenoemden
staat derhalve lang zoo sterk niet op den voorgrond als in de zuster
republiek. Moest 't dus zijn dan zou men Bloemfontein liever eene
beschieting besparen, dan het later in geschonden staat weder te betre
den. Bovendien de stad ligt in een dal en beloofde daardoor voor de
verdedigers een Afrikaansch Sédan te worden. Evenwel, dit had te
voren overwogen moeten zijn en niet toen Roberts als 't ware reeds
onder den rook der stad lag.
Omtrent de plaats waar de Boeren ten Oosten van Paardeberg
hunne strijdkrachten verzamelden, verkeerde Roberts de eerste dagen
na Croojé's capitulatie in het ouzskere. Wel hadden de Remington's
verkenners eene Boerenmacht ter sterkte van ongeveer 7000 man
in de richting van het Oosten gesignaleerd, doch daar voortdurend
afdeelingen der federalen om Roberts' kamp heenzwierven, kon de lijn,
waarin tegenstand te verwachten was, wel vermoed doch niet met juist
heid worden vastgesteld.
Roberts vermeende, dat de republikeinen eene stelling zouden inne
men in de lijn Langberg, Aasvogelkop en Hartebeest, eene heuvelrij,
welke zich links en rechts van de rivier uitstrekt en der verdediging
stellige voordeelen bood. Ook hadden berichten hem geleerd, dat
Joubert met de hoofdmacht zich ophield bij Abrahamskraal ongeveer
in 't midden van de genoemde lijn.
De door de Boeren vooruitgeschoven afdeelingen onder de la R9y
en de Wet, die zooals we reeds opmerkten, zwakke pogingea hadden
